یکی از اساسیترین نیازهای هر گیاه آب است که علاوه بر برطرف کردن نیاز آبی، مواد مغذی و کودها و سموم را به گیاه میرساند. بنابراین آبیاری اصولی و درست تضمین کننده سلامت درخت پسته و باردهی بیشتر آن است. میزان آب مورد نیاز درخت پسته به عواملی گوناگون بستگی دارد.
در این مطلب قصد داریم به بررسی نیاز آبی این درخت و روشهای مختلف آبیاری درخت پسته بپردازیم با ما همراه باشید.
چکیده آبیاری درخت پسته به طور کلی به روشهای غرقابی و قطرهای انجام میشود. مهمترین عوامل مؤثر بر نیاز آبی درخت پسته شرایط خاک، زمان آبیاری، سن درخت و دمای هوا است. آبیاری غرقابی سطحی و با امکان هدررفت آب هست. اما در روش قطرهای آبیاری به صورت عمقی و به طور مستقیم به ریشهها انجام میشود. هدررفت آب کمتر و نیاز آبی بهتر تأمین میشود. |
میزان آب مورد نیاز درخت پسته
همان طور که میدانید علاوه بر داشتن برنامه کوددهی برای پسته، این درخت که به عنوان یکی از درختان ارزشمند و پربازده کشاورزی به شمار میآید، نیازهای آبیاری خاص خود را دارد.
آبیاری غرقابی
در شیوه آبیاری غرقابی، که اغلب در مناطقی با دسترسی به حجم بالایی از آب و سیستمهای کانالی مناسب استفاده میشود، درختان پسته بر اساس سن، اندازه و فصل رشد، نیازمند میزان آب متغیری هستند. به طور کلی، یک درخت پسته بالغ در فصل رشد نیاز به حدود ۸۵۰ تا ۳,۹۰۰ مترمکعب آب در هکتار دارد که میبایست در فواصل زمانی مشخص و بر اساس برنامهریزی دقیق تأمین شود.
این روش که در آن آب به صورت سطحی و به میزان نسبتاً زیادی به زمین داده میشود، ممکن است در صورت عدم مدیریت صحیح، به هدررفت آب و افزایش شوری خاک منجر شود. بنابراین، لازم است کشاورزان با در نظر گرفتن ویژگیهای خاک، شرایط جوی و نوع رویش درختان، به دقت میزان و دفعات آبیاری را تنظیم کنند تا از سلامت و بهرهوری بیشینه درختان پسته اطمینان حاصل کنند.
آبیاری قطرهای
از سوی دیگر، آبیاری قطرهای به عنوان روشی کممصرفتر و مؤثرتر در حفظ منابع آبی و کاهش هدررفت آب شناخته میشود و برای درختان پسته نیز توصیه میگردد. این روش، که از نوارها یا لولههای مخصوص دارای قطرهچکانهای مدون استفاده میکند، اجازه میدهد آب به صورت مستقیم و با کنترل دقیق به ریشههای گیاه برسد و ضمن کاهش تبخیر، در مصرف آب صرفهجویی شود.
برای اینکه آبیاری قطرهای به خوبی اثر بخش باشد، برآورد دقیقی از میزان نیاز آبی درخت پسته بر اساس عواملی نظیر مرحله رشد، بافت خاک و شرایط آب و هوایی مورد نیاز است. در حالت معمول، یک درخت پسته بالغ در هر فصل رشد، با شرایط آب و هوایی معمول، ممکن است به حدود ۳۰ تا ۵۰ لیتر آب در روز نیاز داشته باشد. با استفاده از سیستم آبیاری قطرهای که به نحوی هوشمندانه برنامهریزی شده، میتوان در هزینهها صرفهجویی نمود و تأثیرات زیست محیطی پایداری را به دنبال داشت.
عوامل مؤثر بر نیاز آب درخت پسته
درختان پسته در مناطق گرم و خشک با تابستانهای طولانی و زمستانهای کوتاه و ملایم رشد میکنند. دمای بالا در فصل رشد (به خصوص در تیر و مرداد) نیاز آبی درخت را افزایش میدهد. رطوبت کم هوا، تعرق و تبخیر آب از سطح خاک و برگها را افزایش میدهد و در نتیجه نیاز آبی درخت را بالا میبرد.
وزش باد شدید، تعرق و تبخیر آب از سطح خاک و برگها را افزایش میدهد و نیاز آبی درخت را بیشتر میکند. همانطور که میدانید خاک مناسب برای پسته اثر بسیار زیادی در بهبود بازدهی دارد.
خاکهای با بافت شنی به دلیل زهکشی سریع، نیاز آبی بیشتری نسبت به خاکهای با بافت رسی دارند. خاکهایی که ظرفیت نگهداری آب بیشتری دارند، میتوانند آب را برای مدت طولانیتری در دسترس درخت قرار دهند و نیاز آبی را کاهش میدهند. خاکهای غنی از مواد آلی، آب را به طور مؤثرتری در خود نگه میدارند و نیاز آبی درخت را کاهش میدهند.
در صورت کاشت بذر پسته لازم است بدانید که در مرحله تبدیل شدن آنها به نهال،نیاز آبی آنهادر سالهای اول پس از کاشت، به دلیل سیستم ریشهای ضعیف، بیشتر از درختان بالغ است.
درختان پسته بالغ با سیستم ریشهای قوی و گسترده، میتوانند آب را از عمق خاک جذب کنند و نیاز آبی کمتری دارند. در مرحله جوانه زنی و گلدهی، رشد رویشی درخت آغاز میشود و نیاز آبی به طور متوسط ۳۰ تا ۴۰ میلی متر در ماه است.
در مرحله تشکیل و رشد مغز، به دلیل تقسیم سلولی و رشد سریع مغز، نیاز آبی درخت به طور قابل توجهی افزایش مییابد و به ۵۰ تا ۶۰ میلی متر در ماه میرسد. در مرحله پختگی و رسیدن مغز، رشد مغز متوقف میشود و نیاز آبی درخت به ۳۰ تا ۴۰ میلی متر در ماه کاهش مییابد.
سخن پایانی
در پایان، میزان آب مورد نیاز درخت پسته به عوامل متعددی از جمله سن درخت، نوع خاک، اقلیم منطقه، فصل و روش آبیاری بستگی دارد. به طور کلی، درختان پسته در سنین پایین به آب بیشتری نسبت به درختان بالغ نیاز دارند. همچنین، خاکهای شنی به دلیل ظرفیت نگهداری آب کمتر، نیاز به آبیاری بیشتری نسبت به خاکهای رسی دارند.
در مناطق گرم و خشک، نیاز آبی درختان پسته به طور قابل توجهی افزایش مییابد. فصل رشد، به ویژه در تابستان، زمانی است که درختان پسته به بیشترین میزان آب نیاز دارند. روشهای نوین آبیاری مانند آبیاری قطرهای میتوانند به مصرف بهینه آب و افزایش راندمان آبیاری کمک کنند.
مطالب مرتبط استفاده از کودهای ریشه زا منجر به جذب بیشتر مواد مغذی و آب می شود. اگر علاقه مند هستید در این باره بیشتر بدانید مقاله «بهترین کود برای ریشه زایی درخت پسته» را مطالعه کنید. برای رشد بهتر درخت پسته در کنار آبیاری منظم نیاز به کوددهی مدون هم هست. به همین منظور مطالعه مقاله «بهترین کود برای درخت پسته» را به شما پیشنهاد میکنیم. کارشناسان برای بهبود بافت خاک و افزایش نگهداری آب، استفاده از کود اسید هیومیک را توصیه میکنند. به همین منظور مطالعه مقاله «اسید هیومیک برای پسته» میتواند برای شما مفید باشد. |
سؤالات متداول
نیاز آبی درخت پسته بستگی به عوامل مختلفی مانند سن درخت، نوع خاک و شرایط آب و هوایی و مراحل مختلف رشد و تکامل متغیر است. به طور کلی درختان جوان نیاز به آب بیشتری دارند و با گذشت زمان نیاز آب درخت کمتر میشود.
آب دهی به درختان پسته باید به صورت منظم و در مقدار مناسب انجام شود. به طور کلی در فصول گرم بهار و تابستان نیاز به آبیاری بیشتری دارند.
اندازه گیری میزان آب مورد نیاز درخت پسته از طریق سامانههای آبیاری مانند سنسورهای رطوبت خاک و یا نشانههای زیستی امکان پذیر است.