نیاز سرمایی پسته چقدر است؟ به همراه جدول

تمامی درختان میوه نیاز سرمایی دارند و پسته هم از این قاعده مستثنی نیست. تامین شدن نیاز سرمایی در طول فصل‌های پاییز و زمستان تاثیر زیادی بر کیفیت و عملکرد درختان پسته خواهد داشت. در این مقاله قصد داریم در رابطه با نیاز سرمایی پسته توضیح دهیم و نیاز سرمایی ارقام مختلف پسته را با یکدیگر مقایسه کنیم. با ما همراه باشید.

نیاز سرمایی پسته چیست؟

به تعداد ساعات سردی که درخت پسته نیاز دارد تا فرایندهای فیزیولوژیکی آن به درستی تکمیل شود را نیاز سرمایی می‌گویند. دماهای بین صفر تا هفت درجه سانتی‌گراد نیاز سرمایی پسته را تامین می‌کند به طوری که هر تعداد ساعتی که درخت پسته در این بازه دمایی قرار گیرد ساعت سرما یا نیاز سرمایی پسته را به ساعت به ما نشان می‌دهد.

شرایط ایده‌آل برای تأمین نیاز سرمایی، زمانی است که درخت به طور کامل خزان کرده باشد. التبه اگر تعداد کمی برگ وجود داشته باشد باز هم درخت همچنان می‌تواند بخشی از نیاز سرمایی خود را دریافت کند، اما کارایی دریافت سرما کمتر خواهد بود، زیرا درخت هنوز به طور کامل وارد خواب زمستانی نشده است.

چرا باید نیاز سرمایی پسته تامین شود؟

دماهای سرد باعث تحریک درختان به خزان کردن برگ‌ها می‌شود، همچنین تامین نیاز سرمایی در زمستان باعث شکسته شدن هورمون‌های خواب و تحریک درخت به تشکیل هورمون‌های میوه‌دهی در جوانه‌ها در فصل بهار می‌شود.

تامین نیاز سرمایی پسته باعث گلدهی به موقع و جلوگیری از ریزش جوانه‌ها و تولید پسته‌های با کیفیت در طول فصل بهار و تابستان می‌شود. از طرفی تامین نیاز سرمایی پسته، درختان را نسبت به حمله آفات و بیماری‌ها مقاوم می‌کند.

نیاز سرمایی ارقام پسته

ارقام مختلف پسته نیاز سرمایی متفاوتی دارند و این نیاز بسته به رقم می‌تواند از 600 تا 1200 ساعت سرما متفاوت باشد. به عنوان مثال رقم کله قوچی حدود 600 ساعت به دماهای صفر تا هفت درجه نیاز دارد و رقم اکبری و فندقی حدود 1200 ساعت به صفر تا هفت درجه نیاز دارد. این تفاوت نیاز بین ارقام پسته به دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیکی و ژنتیکی ارقام می‌باشد.

جدول نیاز سرمایی ارقام پسته

در این بخش نیاز سرمایی ارقام مختلف‌ پسته را به صورت یک جدول به شما ارائه می‌دهیم.

نحوه اندازه گیری نیاز سرمایی پسته

برای اندازه‌گیری نیاز سرمایی پسته از روش ساعات سرما می‌توان استفاده کرد به این صورت که ابتدا داده‌های هواشناسی را از مرکز هواشناسی شهرستان خود دریافت کنید. سپس ساعاتی که در طول روز دمای هوا بین صفر تا هفت درجه سانتی‌گراد بوده را به عنوان ساعات سرما در نظر بگیرید. 

در آخر ساعات را جمع می‌زنید و به عنوان ساعات سرما در فصل پاییز و زمستان در نظر می‌گیرید. اگر این ساعات به اندازه نیاز سرمایی رقم شما بود نیاز سرمایی درختان شما برآورده شده است.

راهکارهای پیشنهادی برای تامین نیاز سرمایی پسته

• استفاده از کودهای نیتروژنی به ویژه در اواخر تابستان یا بعد از برداشت پسته، می‌تواند باعث تحریک رشد رویشی شود و در نتیجه فرآیند خزان درختان به تأخیر بیفتد. بنابراین بعد برداشت پسته از این کودها استفاده نکنید!
• در باغ‌هایی که خزان طبیعی به تأخیر افتاده باشد، روغن ولک می‌تواند با پوشاندن سطح برگ‌ها، تبادلات گازی را مختل کند و به ریزش برگ‌ها کمک کرده و فرآیند خزان را تسریع کند.

عوارض ناشی از عدم تامین نیاز سرمایی پسته

در صورتی که نیاز سرمایی پسته تامین نشود فرایند گلدهی و میوه‌دهی آن با اختلال مواجه خواهد شد. این موضوع می‌تواند باعث ریزش جوانه‌ها و همچنین تشکیل میوه‌های بد شکل شود. در مجموع عدم تامین نیاز سرمایی درختان پسته باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی باغات پسته خواهد شد. در ادامه به عوارض ناشی از عدم تامین نیاز سرمایی پسته به صورت تفکیک شده خواهیم پرداخت.

کاهش رشد رویشی و فتوسنتز

در چنین وضعیتی رشد برگ‌ها ضعیف می‌شود یا برگ‌ها کوچک‌تر و با فاصله بیشتر روی شاخه‌ها رشد می‌کنند.
همچنین شاخه‌های جدید با قدرت کمتری رشد می‌کنند و طول کمتری دارند. کاهش تعداد و اندازه برگ‌ها موجب کاهش سطح فتوسنتز می‌شود، که در نهایت بر رشد کلی درخت تأثیر منفی می‌گذارد.

ریزش جوانه‌ها

همانطور که در بالا اشاره شد عدم تامین نیاز سرمایی باعث اختلالات هورمونی در جوانه‌ها شده و جوانه‌ها تقویت نمی‌شوند. این موضوع باعث ضعف و ریزش جوانه‌ها شده و تعداد میوه‌ها روی درخت کاهش پیدا می‌کند.

کاهش باردهی

نیاز سرمایی در درختان پسته فرایندهای فیزیولوژیک درون آن را بهبود می‌دهد به طوری که هورمون‌هایی که در اثر تامین نیاز سرمایی تولید می‌شود باعث تکامل جنین درون میوه‌ها می‌شود. در صورت عدم تامین نیاز سرمایی درختان پسته، جنین تکامل پیدا نکرده و میوه‌ها پوک می‌شود و گاها دچار ریزش می‌شود.

بدشکل شدن میوه‌ها

عدم تامین نیاز سرمایی درختان پسته، به دلیل اختلال در هورمون‌های گیاه باعث کاهش کیفیت و بدشکل شدن میوه‌ها می‌شود. 

افزایش حساسیت به آفات و بیماری‌ها

درختان پسته‌ای که نیاز سرمایی‌شان تأمین نشده، استرس بیشتری را تجربه می‌کنند و نسبت به بیماری‌ها و آفات حساس‌تر می‌شوند.

اقدامات لازم در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی درخت پسته

زمانی که نیاز سرمایی درخت پسته تأمین نشده، می‌توانید با اقداماتی هدفمند وضعیت درخت را بهبود ببخشید و از کاهش عملکرد و آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنید. این اقدامات شامل موارد زیر است:

تغذیه متعادل و اصولی

کودهای حاوی روی و بور: محلول‌پاشی با این عناصر در زمان تورم جوانه‌ها یا پس از بیدار شدن درختان به بهبود شکوفایی جوانه‌ها کمک می‌کند و از ریزش جوانه‌ها جلوگیری می‌کند. کودی که به افزایش جوانه‌زنی درخت پسته کمک می‌کند به عنوان «فروت ست پسته» می‌شناسیم.

کود پتاسیم: پتاسیم مقاومت درخت پسته را در برابر استرس افزایش داده و رشد رویشی و زایشی را تقویت می‌کند. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم از «کود پتاس بالا برای پسته» استفاده کنید.

اسیدهای آمینه و جلبک‌های دریایی: استفاده از کودهای حاوی آمینواسید یا جلبک‌های دریایی برای کاهش استرس و بهبود عملکرد فیزیولوژیکی درخت پیشنهاد می‌شوند. این «کودهای ضد تنش» را می‌توانید از دسته بندی ذکر شده مشاهده کنید.

هیومیک اسید: برای تقویت سیستم ریشه و افزایش جذب مواد مغذی کود ارگانیک هیومیک اسید را پیشنهاد می‌کنیم. اطلاعات بیشتر راجع به «کود هیومیک اسید برای پسته» را در مقاله ذکر شده مطالعه کنید.

محلول‌پاشی با مواد تنظیم‌کننده رشد

استفاده از روغن ولک می‌تواند بیدار شدن جوانه‌ها را بهبود بخشد. محلول‌پاشی با قارچ‌کش‌های مسی (مانند بردوفیکس) برای پیشگیری از بیماری‌های احتمالی نیز پیشنهاد می‌شود. التبه دقت کنید که حتماً برای استفاده از روغن ولک نظر کارشناسان کشاورزی را جویا شوید.

مدیریت آبیاری

در این شرایط از آبیاری بیش از حد خودداری کنید تا از شیوع بیماری‌های قارچی جلوگیری شود. آبیاری منظم و بهینه، به خصوص در بهار، باعث کاهش استرس خشکی و کمک به رشد بهتر می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «آبیاری درخت پسته» را نیز حتماً مطالعه کنید.

هرس مناسب

شاخه‌های خشک، ضعیف و بیمار را هرس کنید تا فشار روی درخت کاهش یابد و گردش هوا در تاج درخت بهبود پیدا کند. به همین منظور مطالعه مقالۀ «هرس درخت پسته» را پیشنهاد می‌دهیم.

کلام پایانی

یکی از مواردی که عملکرد باغات پسته را تحت تاثیر قرار می‌دهد نیاز سرمایی درختان پسته است. معمولا باغداران باید توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند و همچنین افرادی که قصد احداث باغ پسته دارند باید با توجه به نیاز سرمایی رقم مورد نظر خود را در مناطق مختلف کشت کنند. اگر سوالی در رابطه با نیاز سرمایی پسته دارید می‌توانید در قسمت کامنت‌ها مطرح بفرمائید.

مطالب مرتبط

پرسش‌های متداول