بهترین روش آبیاری درخت انگور و نکات مهم آن

کاشت و پرورش درخت انگور یکی از پرطرف‌دارترین شاخه‌های باغداری است. شاید دلیل این امر امکان کشت این محصول در تمام ایران و قابلیت سازگاری آن است. البته آبیاری درخت انگور یکی از حساس‌ترین قسمت‌های نگهداری از این درخت است. 

در واقع آبیاری صحیح، رگ حیات تاکستان را جانی دوباره می‌بخشد و باغبانان را در مسیر برداشت محصولی پربار و باکیفیت یاری می‌رساند. بنابراین دانستن نکات مربوط به آبیاری و شناخت بهترین روش آن یکی از اولین اصل کاشت این محصول است. 

در این مقاله، سفری در دنیای روش‌های نوین آبیاری درخت انگور خواهیم داشت و به بررسی بهترین روش‌ها و نکات مهم آن‌ها خواهیم پرداخت. 

انواع روش‌های آبیاری درخت انگور

انتخاب روش مناسب برای آبیاری درخت انگور به عوامل مختلفی مانند نوع خاک، اقلیم، سن درخت و توپوگرافی باغ بستگی دارد. در اینجا به بررسی سه روش رایج آبیاری انگور می‌پردازیم:

آبیاری زیرسطحی: روشی کارآمد برای درختان انگور

آبیاری زیرسطحی یکی از روش‌های مؤثر و مدرن آبیاری است که منابع آب را به‌صورت بسیار کارآمد مدیریت می‌کند. در این روش، شبکه‌ای از لوله‌ها یا نوارهای آبیاری به شکلی طراحی شده که زیر سطح خاک پنهان می‌شوند و آب مستقیماً به ریشه‌های گیاه می‌رسد.

این کار باعث می‌شود که تلفات آب ناشی از تبخیر و دیگر عوامل محیطی به شدت کاهش یابد و آب به صورتی مستقیم و دقیق، هر جا که بیشترین نیاز است، ارائه گردد.

 در آبیاری زیرسطحی انگور، از آنجا که آب دور از نور خورشید و در خاک قرار دارد، ریسک رشد علف‌های هرز کمتر است و همچنین استرس حرارتی روی گیاه کاهش می‌یابد، که این امر بر کیفیت و میزان تولید میوه اثر بسزایی دارد.

لازم به ذکر است که برخی کودها مانند کود آمینو اسید برای انگور به همین روش به این درختان رسانده می‌شود.

آبیاری بارانی: قابلیت پوشش وسیع برای درختان انگور

آبیاری بارانی روشی است که در آن آب از طریق نازل‌هایی که آب را به‌صورت قطرات بارانی پخش می‌کنند، به گیاهان رسانده می‌شود. این روش برای درختان انگور وسیع متداول است و امکان می‌دهد که سطح بزرگی از باغ به طور هم‌زمان و به شکلی یکنواخت آبیاری شود.

آبیاری بارانی برای مناطقی با منابع آب کافی مناسب است، اما باید دقت کرد که مدیریت مناسبی برای جلوگیری از هدر رفت آب و کاهش تبخیر آن وجود داشته باشد.

همچنین، با تنظیم فشار و سرعت پخش آب می‌توان تأثیرات منفی نظیر فرسایش خاک و تشکیل جوی‌های آب را به حداقل رساند. با این حال، لازم است توجه داشته باشید که قطرات آب باید به‌اندازه‌ای ظریف باشند که به برگ‌ها و میوه‌ها آسیب نرسانند.

آبیاری قطره‌ای: صرفه‌جویی مثال‌زدنی در مصرف آب

آبیاری قطره‌ای یکی از روش‌های کارآمد آبیاری است که یک منبع آبیاری پایدار و اقتصادی را برای باغ‌های انگور ارائه می‌دهد. در این روش، آب به‌صورت قطره‌قطره و با کمک لوله‌ها یا نوارهای قطره‌ای که نزدیک به سطح زمین یا حتی دفن شده زیر خاک هستند، تأمین می‌گردد که به طور مستقیم به ریشه‌ها می‌رسد و از هدر رفت آب جلوگیری می‌کند.

این روش می‌تواند برای درختان انگور بسیار مؤثر باشد زیرا ریشه‌ها به طور مستقل و با کمترین شدت تنش حرارتی و رطوبتی آبیاری می‌شوند.

میزان آب مورد نیاز درخت انگور

در مرحله جوانه زنی و گلدهی به دلیل رشد سریع گیاه، نیاز به آب بیشتر است. به طور تقریبی، در هر هفته ۱۰۰ لیتر آب برای هر درخت انگور در روش جوی پشته‌ای کافی است.

در مرحله تشکیل و رشد میوه به دلیل افزایش سطح تبخیر و تعرق، نیاز به آب به حداکثر خود می‌رسد. در مرحله رسیدن میوه نیاز به آب به تدریج کاهش می‌یابد. به طور کلی، نیاز آبی خالص انگور بر حسب منطقه و رقم، بین ۵ تا ۷ هزار مترمکعب برای هر هکتار در سال است.

بهترین زمان آبیاری درخت انگور

در فصل بهار، با شروع رشد و جوانه زنی درخت انگور، نیاز به آب افزایش می‌یابد. در همین زمان است که از انواع کود برای رشد سریع درخت انگور همراه آبیاری استفاده می‌شود.

در این فصل، آبیاری هر ۷ تا ۱۰ روز یکبار مناسب است. بهترین زمان برای آبیاری صبح زود است، زمانی که هنوز هوا خنک است و تبخیر آب به حداقل می‌رسد. میزان آبیاری باید به گونه‌ای باشد که خاک تا عمق ۳۰ سانتی متری مرطوب شود.

 در فصل تابستان، با گرم شدن هوا و افزایش تبخیر، نیاز به آب درخت انگور نیز افزایش می‌یابد. در این فصل، آبیاری هر ۳ تا ۵ روز یکبار مناسب است. بهترین زمان برای آبیاری صبح زود یا عصر است، زمانی که هوا خنک‌تر است. میزان آبیاری باید به گونه‌ای باشد که خاک تا عمق ۴۰ سانتی متری مرطوب شود.

 در فصل پاییز، با خنک شدن هوا و کاهش تبخیر، نیاز به آب درخت انگور نیز کاهش می‌یابد. در این فصل، آبیاری هر ۱۰ تا ۱۴ روز یکبار مناسب است. بهترین زمان برای آبیاری صبح زود است. میزان آبیاری باید به گونه‌ای باشد که خاک تا عمق ۲۰ سانتی متری مرطوب شود.

 در فصل زمستان، درخت انگور به خواب زمستانی فرو می‌رود و نیاز به آب بسیار کم است. در این فصل، آبیاری هر ۲۰ تا ۳۰ روز یکبار کافی است. بهترین زمان برای آبیاری صبح زود است و میزان آبیاری باید به گونه‌ای باشد که خاک تا عمق ۱۰ سانتی متری مرطوب شود.

نکات مربوط به آبیاری

آبیاری صحیح و اصولی از جمله عوامل کلیدی در حفظ سلامت و شادابی گیاهان است. در ادامه به برخی از نکات مهم در این زمینه اشاره می‌شود:

نوع خاک

 خاک‌های شنی به دلیل زهکشی سریع، به آبیاری بیشتر و مکرر نیاز دارند. خاک‌های رسی به دلیل زهکشی کند، به آبیاری کمتری نیاز دارند و باید صبر کرد تا خاک بین دو آبیاری کاملاً خشک شود. خاک‌های لومی به دلیل زهکشی مناسب، تعادل خوبی در رطوبت دارند و نیاز به آبیاری منظم و متعادل دارند.

آب و هوا

 مناطق گرم و خشک نیاز به آبیاری بیشتر و مکرر دارند. مناطق سرد و مرطوب به آبیاری کمتری نیاز دارند.

سن درخت

 درختان جوان به دلیل سیستم ریشه‌ای ضعیف‌تر، به آبیاری بیشتر و منظم‌تر نیاز دارند. درختان بالغ به دلیل سیستم ریشه‌ای قوی‌تر، به آبیاری کمتری نیاز دارند. بهترین زمان برای آبیاری درخت انگور در منزل، صبح زود یا غروب آفتاب است. میزان آب به طور کلی، باید به اندازه‌ای به درخت انگور آب داده شود تا خاک کاملاً خیس شود. 

 بهترین روش آبیاری درخت انگور، استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای است. از آبیاری بیش از حد درخت انگور خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه و سایر بیماری‌ها شود. قبل از آبیاری، خاک را با انگشت خود بررسی کنید تا از خشکی آن مطمئن شوید.

جمع بندی 

در پایان، انتخاب بهترین روش آبیاری درخت انگور به عوامل متعددی مانند نوع خاک، اقلیم، سن درخت و رقم انگور بستگی دارد. با این حال، آبیاری قطره‌ای به عنوان بهترین روش آبیاری شناخته می‌شود چرا که مزایای متعددی از جمله راندمان بالا، صرفه جویی در مصرف آب، کاهش رشد علف‌های هرز و جلوگیری از بیماری‌های قارچی را به همراه دارد.

در کنار انتخاب روش مناسب، توجه به نکات کلیدی در آبیاری درخت انگور نیز حائز اهمیت است. آبیاری عمیق و منظم، زهکشی مناسب خاک، عدم آبیاری در زمان تابش مستقیم آفتاب و پایش رطوبت خاک از جمله این نکات هستند.

سؤالات متداول