سرخشکیدگی درختان پسته یک بیماری جدی در باغات پسته می‌باشد. معمولا این بیماری در باغاتی که دچار ضعف در مدیریت آب و عناصر غذایی باشند خسارت بیشتری می‌زند. این بیماری در بیشتر مناطق پسته‌کاری ایران وجود دارد و از طرفی تغییرات اقلیمی و افزایش دما در سال‌های اخیر می‌تواند شرایط را برای افزایش خسارت این بیماری فراهم کند.
با این وجود، تمامی تولید کنندگان پسته در ایران باید برای مدیریت این بیماری هرساله برنامه‌ریزی کنند. در این مقاله قصد داریم شما خوانندگان محترم را با این بیماری بیشتر آشنا کرده و در انتها راهکارهای مدیریتی آن را بطور کامل شرح دهیم لذا پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
| خلاصه‌ای از این مقاله سرخشکیدگی درختان پسته یکی از بیماری‌های خسارت‌زا در باغات پسته می‌باشد که تقریباً در تمامی مناطق پسته‌کاری ایران دیده می‌شود. این بیماری در باغاتی که توجه کافی از نظر آبیاری و تغذیه نداشته باشند دیده می‌شود و علت اصلی آن ناشی از ابزار آلات هرس که آلوده به بیماری هستند می‌باشد. سرخشکیدگی در سال‌هایی که خشکسالی و افزایش دما وجود داشته باشد می‌تواند خسارت بیشتری بزند؛ به همین منظور در طی این سال‌ها باید توجه بیشتری نسبت به آبیاری و مصرف کودها داشت. |
میزان خسارت کمی و کیفی بیماری سرخشکیدگی درختان پسته
این بیماری در سال‌هایی که شرایط اقلیمی نامساعد باشد خسارت بیشتری وارد می‌کند. در موارد پیشرفته این بیماری می‌تواند تا 90 درصد به باغات پسته خسارت بزند اما به‌طور میانگین خسارت این بیماری حدود 15 الی 20 درصد می‌باشد. این بیماری علاوه بر خسارت کمی می‌تواند کیفیت محصول باغات پسته را کاهش دهد به‌طوری که باعث کاهش درصد خندانی پسته‌ها شود و بازارپسندی آن‌ها را کاهش دهد.
علت سرخشکیدگی درخت پسته و علائم آن
عامل این بیماری سه نوع قارچ می‌باشد که مهمترین و شایع‌ترین آن‌ها با نام علمی (Paecilomyces variotii)، عامل اصلی ایجاد این بیماری می‌باشد. این بیماری در ابتدا به صورت لکه‌هایی سیاه رنگ روی شاخه‌ها مشاهده می‌شود. به مرور در شاخه‌های قطور، رگه‌هایی به رنگ قهوه‌ای تیره ظاهر شده و تا مغز شاخه پیشروی می‌کنند. در همین حین برگ‌های درخت زرد و خشک شده و شاخه‌ها از بالا به پایین شروع به خشک شدن می‌کنند. به همین دلیل به این بیماری سرخشکیدگی می‌گویند (تصاویر زیر).
این علائم می‌تواند تا تنه اصلی و حتی طوقه درخت ادامه پیدا کند. در برخی موارد بر روی تنۀ درخت ترک‌های ریزی مشاهده می‌شود که در زیر پوست آن پودری مشکی رنگ وجود دارد که حاصل فعالیت قارچ در آن ناحیه می‌باشد. همچنین در برخی موارد نوع دیگری از این قارچ در شرایط مرطوب باعث ایجاد فیتیله‌های نارنجی رنگی که حاوی اسپورهای قارچ می‌باشند بر روی پوست تنه اصلی یا شاخه‌ها می‌شود (تصویر 2).
شرایط رشد و چرخه بیماری سرخشکیدگی پسته
با افزایش دمای هوا شرایط برای رشد و خسارت این قارچ افزایش پیدا کرده و در طول زمان علائم خسارت توسعه پیدا می‌کنند. در این بین در صورت عدم رعایت رژیم آبیاری و تعادل عناصر غذایی، علائم خسارت می‌تواند با شدت بیشتری بر روی شاخه‌های درختان پیشروی کند. این قارچ گرمادوست بوده و می‌تواند در دماهای بالاتر از 50 درجه سانتی‌گراد نیز رشد کند.
عامل این بیماری با نفوذ از طریق زخم‌ها وارد بافت‌های گیاهی شده و شروع به فعالیت و ایجاد خسارت می‌کند. این قارچ در فصل برداشت پسته و در زمان هرس‌کاری که بیشترین صدمات و خسارات به درختان وارد می‌شود می‌تواند درختان باغ را آلوده کند. گرم‌ترین ماه‌های سال مانند تیر و مرداد اوج فعالیت این بیماری روی درختان است. به مرور که دمای هوا کاهش پیدا می‌کند، فعالیت قارچ کم شده و زمستان را به صورت غیرفعال در محل زخم‌ها سپری می‌کند.
فعالیت این قارچ آوندها را مسدود کرده و به همین خاطر پژمردگی و خشکیدگی برگ‌ها در درختان دیده می‌شود.
روش‌های مدیریت و درمان بیماری سرخشکیدگی پسته
از آنجایی که این بیماری بیشتر در باغاتی که دچار ضعف تغذیه و آبیاری هستند مشاهده می‌شود، مدیریت صحیح آبیاری و مصرف متعادل کودها می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از ابتلای درختان به این بیماری داشته باشد. روش‌های پیشگیری و درمان سرخشکیدگی درختان پسته عبارت‌اند از:
- تیمار کردن (پوشاندن) محل برش‌های هرس‌کاری در فصل خواب درخت و در زمان بیداری درختان به وسیله چسب هرس که حاوی قارچ‌کش باشد.
- مراقبت از تنه و شاخه‌های درختان در هنگام تردد ادوات کشاورزی جهت جلوگیری از ایجاد زخم در پوست درختان.
- هرس شاخه‌های آلوده از 20 سانتی‌متر پایین‌تر از محل آلودگی و سوزاندن شاخه‌های آلوده. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «آموزش هرس درختان پسته» را مطالعه کنید تا به صورت اصولی با این کار آشنا شوید.
- ضدعفونی وسایل و ابزار پس از هرس‌کاری
- کاشت ارقام مقاوم پسته مانند فندقی و بادامی ریز زرند.
- تعادل رژیم آبیاری جهت جلوگیری از تنش خشکی.
- کنترل آفات چوبخوار و سرشاخه خوار پسته.
- مصرف کودهای پتاسیم، کلسیم و روی با توجه به آزمون خاک و تعادل عناصر غذایی به جهت تقویت درخت و پیشگیری.
-
کود کلسیم 27% مایع شوک332.500 تومان – 2.707.500 تومان
-
کود سولوپتاس چلفر2.000.000 تومان
کودهای معرفی شده از برند شوک و چلفر، هر دو تولید خارج از کشور بوده و خلوص بسیار بالایی دارند. هر دوی این کودها این قابلیت را دارن که مقاومت درخت را بالاتر ببرند و به کمک درخت پسته بیایند.
برای تهیه هر کود می‌توانید بر روی تصویر آن کلیک کنید. همچنین کارشناسان نیاز گیاهان، آمادگی دارند به شما عزیزان در این زمینه مشاوره تلفنی دهند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی کامل بیماری سرخشکیدگی پسته پرداختیم و متوجه شده‌اید که این بیماری در شرایط بد آب و هوایی و همچنین محیطی نامناسب بروز پیدا می‌کند. شما چه تجربه‌ای از مقابله با این بیماری دارید؟ بنظرتان کدام روش درمان پاسخ دهی بیشتری دارد؟ نظرات خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما و دیگر باغداران پسته در میان بگذارید.
مطالب مرتبط
| رعایت رژیم آبیاری یکی از عواملی است که در پیشگیری از بیماری‌ها موثر است، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «میزان نیاز ابی درخت پسته» را مطالعه کنید تا با اصول این کار بیشتر آشنا شوید. برای رسیدگی بهتر به درختان پسته بهتر است که مهمترین «آفات و بیماری‌های درخت پسته» را بشناسید تا چنانچه باغتان درگیر مشکلات مشابه شد بتوانید اقدام مناسبی را در جهت درمان انجام دهید. |
سوالات متداول
این بیماری می‌تواند از طریق ابزارآلات آلوده مانند قیچی هرس که در باغ‌های آلوده استفاده شده است به باغ منتقل شود.
برخی قارچ‌کش‌ها بخصوص بنومیل می‌تواند از پیشروی بیماری در شاخه‌ها جلوگیری کند، البته این قارچ کش تاثیرگذاری کمی دارد و مهمترین راهکار مقابله با این بیماری پیشگیری از ورود و حذف آن به وسیله هرس می‌باشد.
مصرف کودهایی مانند سولفات پتاسیم، فسفیت پتاسیم و کودهای کلسیم بالا در پیشگیری از این بیماری موثر است.
