گلدهی زعفران پس از کاشت تا هفت سال ادامه دارد. برخی از کشاورزان گزارش میدهند با توجه به سطح زیر کشتی که دارند، برداشت کمی دارند؛ بنابراین به دنبال پاسخ این سوال هستند که علت کم گل دادن زعفران چیست؟
ابتدا باید بگوییم که گلدهی زعفران در سال اول، ششم و هفتم از سالهای دیگر بسیار کمتر است و این اتفاق کاملاً طبیعی است. دلایل گل ندادن زعفران به شرایط محیطی نامناسب و مدیریت نادرست کشاورزان باز میگردد. تا انتهای مقاله همراه نیاز گیاهان باشید تا تمام این دلایل را بررسی کنیم.
خلاصهای از این مقاله دلایل کم گل دادن زعفران به متغیرهایی همچون اندازه پیاز زعفران، آب و هوا و دما، خاک باکیفیت، عمق و تراکم کشت پیاز زعفران، آبیاری به اندازه و در زمان مناسب، تغذیه کافی، رعایت تناوب زراعی، حمله آفات و بیماریها، سله شکنی زعفران، مبارزه با علفهای هرز و جابجا کردن پیاز زعفران پس از دوره هفت ساله بستگی دارد. |
بررسی دلایل کم گل دادن زعفران
زعفران برای گلدهی عالی نیاز دارد که به تمام مولفههای ضروری مثل آبوهوای مناسب، رعایت زمان کاشت، خاک مناسب، آبیاری کافی، تأمین عناصر ضروری، دفع بیماری و آفتها، هرس علفهای هرز و جلوگیری از سرمازدگی پیاز زعفران دقت کافی داشته باشید و اقدامات مناسب جهت گلدهی عالی زعفران را انجام دهید.
اندازه پیاز زعفران
اگر به تازگی قصد کاشت زعفران را دارید یا میخواهید پیازهای زعفران را جابجا کنید، دقت کنید که حتماً در هنگام خرید پیاز زعفران، پیازهایی با سایز بزرگ را انتخاب کنید. پیازهای بزرگتر معمولاً دارای مواد مغذی و انرژی ذخیره شده بیشتری هستند که منجر به رشد بیشتر و افزایش تولید گل میشود.
همچنین پیازهای بزرگتر، در برابر تغییرات دمایی و شرایط نامطلوب ماندگاری بالاتر و توانایی بیشتری در تکثیر پیاز زعفران دارند. پیازهای کوچکتر به چند سال زمان نیاز دارند تا به اندازهای برسند که بتوانند به خوبی گل بدهند.
برای اینکه معیاری برای بزرگ بودن زعفران در نظر بگیرید باید بدانید که یک پیاز زعفران بزرگ باید از 10 گرم سنگینتر باشد.
تاثیر آب و هوا و دما
زعفران برای ایجاد گلدهی به آب و هوای خاصی با زمستانهای خنک و تابستانهای گرم و خشک نیاز دارد. اگر آب و هوای محل کشت زعفران مطابق با شرایطی که گفتیم نباشد، طبیعتاً کشت پرباری نخواهید داشت. شرایط آب و هوایی نامناسب را در ادامه بررسی میکنیم:
دمای بالا در تابستان: زعفران به دورۀ خواب تابستانه نیاز دارد که در آن پیازها در خاک به استراحت میپردازند. دمای بسیار بالا در این دوره میتواند باعث خشکشدن بیش از حد خاک و آسیب به پیازها شود. در نتیجه، گیاه در پاییز قدرت کافی برای گلدهی نخواهد داشت.
سرمازدگی در پاییز: زعفران در پاییز شروع به رشد و گلدهی میکند. سرمازدگی زودرس در این دوره میتواند به گلها و برگهای جوان آسیب برساند و باعث کاهش تولید گلها شود.
سرمای شدید در زمستان: اگر پیازهای زعفران در زمستان با سرماهای شدید مواجه شوند، ممکن است دچار یخزدگی شوند. این سرما میتواند باعث نابودی پیازها یا کاهش توان آنها برای رشد و گلدهی در فصل بعدی شود. بنابراین باید از کودهایی که میتوانند جلوی تنشهای دمایی را بگیرند، مثل «آمینو اسید برای زعفران» و جلبک دریایی استفاده کنید تا از بروز این اتفاق جلوگیری شود.
دمای پایین در بهار: زعفران در اوایل بهار به رشد رویشی خود ادامه میدهد. دمای پایین و سرما در این دوره میتواند رشد برگها و تکثیر پیازهای جدید را محدود کند، که این مسئله باعث کاهش تولید گل در فصل بعد است.
برای دستیابی به بهترین عملکرد، مهم است که شرایط آب و هوایی محل خود را به دقت ارزیابی کنید و از مزرعه خود در برابر سرمازدگی یا بادهای شدید محافظت کنید و از زعفران در برابر گرمای شدید توسط مالچ پاشی نگهداری کنید.
کیفیت خاک زمین زعفران
کیفیت پایین خاک میتواند مانع تولید گل شود. بنابراین تا حد امکان آزمایشات خاک را انجام دهید و خاک مزرعهتان را با کودهای مناسب و مواد آلی اصلاح کنید. زعفران، خاک کمی اسیدی را به خاک خنثی ترجیح میدهد یعنی بهتر است که سطح PH زمین شما در محدوده 0.6 تا 7.5 باشد.
خاکهای شور، زهکشی نامناسب، با پی اچ بالا و فقیر از مواد آلی معمولاً نمیتوانند بستر مناسبی برای رشد زعفران باشند. با توجه به این توضیحات، خاکهای لومی (لومی شنی یا لومی رسی) بهترین خاک برای کشت زعفران هستند.
یکی از اصلاحکنندههای عالی خاک کود هیومیک اسید است که میتواند خاک را نرم و پوک کند و PH خاک را برای زعفران متعادل نگه دارد. اگر تمایل دارید از این کود شگفتانگیز بیشتر بدانید حتما مقالۀ «هیومیک اسید برای زعفران» را مطالعه کنید.
عمق کاشت پیاز زغفران
پیاز زعفران باید با سطح زمین فاصله مناسبی داشته باشد. این فاصله حدوداً باید 15 الی 20 سانتی متر از زمین باشد، چنانچه پیازها به زمین نزدیکتر باشند امکان آسیب دیدن آنها زیاد است و چنانچه پیازها از زمین فاصله بیشتری داشته باشند، تمام انرژی خود را میگذارند که زمان گلدهی به سطح برسند و به این ترتیب انرژی آنها کاهش یافته و گلدهی کاهش مییاید.
تراکم کشت زعفران
در زمان کاشت زعفران باید به این نکته توجه داشته باشید که پیاز زعفران باید با فاصلۀ مناسب از یکدیگر کاشته شود. تراکم کاشت مناسب کمک میکند که پیازهای زعفران برای دریافت منابع مثل آب، نور خورشید و مواد مغذی با یکدیگر رقابت نکنند.
همچنین فاصله مناسب میتواند به کنترل شیوع بیماریها و آفات کمک کند. جریان هوا و نفوذ نور کافی باعث کاهش خطر رشد قارچ و سایر مسائل مربوط به سلامت گیاه میشود. البته توجه کنید که تعداد پیازها در زمین آنقدر کم نباشد که کشت زعفران صرفه اقتصادی نداشته باشد!
فاصله مناسب بین پیازها 10 الی 15 سانتیمتر و فاصله بین ردیفهای کاشت زعفران معمولاً 20 تا 30 سانتیمتر است تا کشاورزان به راحتی هملیات وجین علف هرز و آبیاری را انجام دهند.
زمان مناسب برای کاشت زعفران
زمان مناسب برای کاشت پیاز زعفران براساس تجربیات و نظرات کشاورزان و کارشناسان از ابتدای ماه تیر تا اواسط ماه مهر است. به دلیل اینکه در این زمان، پیاز زعفران در حالت خواب قرار دارد و جابجایی آن راحتتر است. در دیگر مواقع، جابجایی پیاز زعفران باعث وارد شدن شوک به پیاز زعفران میشود.
البته اینکه تاکید میکنیم فصل تابستان برای کاشت زعفران، بهترین زمان است دلایل دیگری هم دارد که در مقالۀ «بهترین زمان کشت زعفران» به آنها پرداختهایم و پیشنهاد میکنیم آن را مطالعه کنید.
آبیاری زمین زعفران
در آبیاری زمین دقت کنید که حتماً از آب شیرین و سالم استفاده کنید و از استفادۀ آب کثیف و شور جداً خودداری کنید. آبیاری ناکافی یا زیاد میتواند بر میزان گلدهی تأثیر بگذارد و یکی دیگر از موارد علت گل ندادن زعفران است.
میدانیم که زعفران نسبت به هر کشت دیگری به آب کمتری نیاز دارد منتهی شما باید برای آبیاری زمین زعفران یک برنامهریزی مناسب داشته باشید و بین دو تا چهار بار آبیاری انجام دهید. بیشترین نیاز زعفران به آبیاری در ماههای مهر تا اردیبهشت است.
اگر جزو کشاورزانی هستید که زمین را فقط یک مرتبه قبل از گلدهی آب میدهید و آن را تا سال بعد به حال خود رها میکنید، طبیعی است که زعفران شما گلدهی کمتری داشته باشد.
اگر در مراحل پس از برداشت زعفران، مانند زاچ آب و یخ آب هم زمین را آبیاری میکنید لازم است که حتما از قارچکش استفاده کنید. علت این موضوع این است که، زعفران محیط خشک را دوست دارد و به رطوبت حساس است، شما با استفاده از قارچ کش از کپک زدن پیاز زعفران جلوگیری میکنید. شما میتوانید برای آشنایی با «بهترین قارچ کش زعفران» به مقالۀ نامبرده مراجعه کرده و با قارچها مقابله کنید.
به طور کلی باید بدانید که میزان و زمانبندی آبیاری بسته به شرایط اقلیمی منطقه (بارندگی، دما و نوع خاک) متفاوت باشد. شما کشاورزان باید بر اساس تجربه محلی و شرایط جاری بهترین تصمیم را بگیرید.
تأمین عناصر مغذی برای زعفران
چندین عنصر ضروری در گلدهی زعفران نقش اساسی دارند. کمبود این عناصر میتواند منجر به کاهش گلدهی و سلامت کلی گیاه شود. سه عنصر درشت مغذی ضروری برای گیاه زعفران شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. علاوه بر آن، زعفران به عناصر ریز مغذی (ماکرو) مانند آهن، گوگرد، منیزیم، کلسیم، روی، بور و… نیاز دارد.

شما باید از یک برنامه کوددهی مناسب برای زعفران استفاده کنید و عناصر مورد نیازش را تأمین کنید. توصیه میکنیم برای اطلاع از «برنامه جامع کوددهی زعفران» به مقالۀ نامبرده مراجعه کنید.
کشت مداوم در یک زمین
کشت مداوم زعفران در یک زمین، یعنی بدون اینکه چند سال به زمین استراحت بدهید یا محصول جایگرین دیگری را در مزرعه بکارید، پشت سر هم فقط زعفران بکارید.
کاشت زعفران در یک زمین بدون تناوب زراعی میتواند باعث کاهش حاصلخیزی خاک و تجمع بیماریها و آفات شود. در چنین شرایطی خاک از مواد مغذی تخلیه میشود و مواد آلی را خود را از دست بدهد.
علاوه بر آن، آفات و بیماریها میتوانند مقاومتر شوند و مبارزه با آنها سختتر میشود. در نتیجه تولید محصول کاهش مییابد و از کیفیت قبل نیز برخوردار نیست. پیشنهاد میکینم جهت ایجاد تناوب زراعی، کشت غلات و حبوبات را در دستور کارتان قرار دهید.
سله شکنی زعفران
برای اینکه گیاه زعفران بتواند سر از خاک بیرون بیاورد، باید پس از آبیاری اول، خاک زمین را با دستگاه مخصوص، تیلر زنی کنید. این دستگاه میتواند سطح خاک را رندهزنی کند و تا چند سانتیمتر خاک را نرمتر کند. چنانچه از این دستگاه استفاده نکنید، امیدی نیست که تمام گلها از خاک بیرون بیایند.
آفات و بیماریها
گیاه زعفران میتواند در برابر آفات و بیماریهای مختلف واکنش نشان دهد و باعث ضعیفشدن گیاهان و کاهش تولید گل شود. از آفات و بیماریهای زعفران میتوانیم به کنه پیاز زعفران، کرم زعفران، موش و… اشاره کنیم. چنانچه این موارد را در زمین خود مشاهده کردید حتماً با راهکاری صحیح با آنها مقابله کنید.
پیاز زعفران قدیمی
پیازهای زعفران حدوداً پس از هفت سال، قدیمی میشوند و گل کمتری تولید میکنند. شما باید پیازهای زعفران را با پیازهای جوانتر جایگزین کنید و دوباره بکارید تا مزرعه جوان شود و زمین مجدداً تحریک به گلدهی شود.
هرس علفهای هرز
میدانید که قبل از گلدهی زعفران باید یک مرتبه زمین را آبیاری کنید. پس از این آبیاری زمین شروع به رویش علفهای هرز میکند؛ این علفهای هرز میتوانند قدرت زمین و مواد مغذی را بگیرند و فضا را اشغال کنند. شما باید قبل از رویش گلهای زعفران، زمین را از علفهای هرز پاکسازی کنید تا به اصطلاح زمین بتواند نفس بکشد و فضای کافی برای رشد و رویش گلها را داشته باشد.
دقت کنید که علف هرز با علف زعفران تفاوت دارد. چنانچه علف زعفران را از بین ببرید، منبع تغذیه گیاه زعفران را هم نابود میکنید و به زعفران خسارت میزنید.
در مقاله «بهترین علف کش زعفران» به این موضوع پرداختهایم که چه علفکشهایی برای مزرعه زعفر ان مناسب است. پیشنهاد میکنیم حتما مقاله ذکر شده را مطالعه کنید.
علت دیر گل دادن زعفران چیست؟
یکی از سوالات رایج زعفرانکاران این است که ما زمین را آبیاری کردیم پس چرا زمین هنوز گل نداده است؟ تمام عواملی که در بخش قبلی بررسی کردیم معمولاً علت دیر گل دادن زعفران هم هستند. اما مهمترین علت، آبیاری زعفران است.
زعفران قبل از گلدهی نیاز به یک دوره خشکی دارد تا تشکیل گل را تحریک کند. آبیاری در هوای گرم در اواخر فصل تابستان، میتواند محیطی مرطوب ایجاد کند که از تشکیل گل جلوگیری میکند یا گلدهی را به تأخیر میاندازد؛ بنابراین زودتر از موعد، زمین را آبیاری نکنید.
همچنین آبیاری با تاخیر هم میتواند منجر به رطوبت خاک شود و پیازها را نسبت به نوسانات دما به ویژه دمای سرد حساستر کند. تنش سرما میتواند گلدهی را به تاخیر بیندازد و عملکرد کلی زعفران را کاهش دهد. در نتیجه بهتر است که با توجه به اقلیم خود، در رمان مناسب اقدام به آبیاری کنید.
آبیاری ناکافی و به مقدار کم نیز توانایی بیدار کردن پیازهای زعفران را ندارد و فرایند جوانهزنی را به تأخیر میاندازد.
معمولاً کشاورزان در ابتدای مهر ماه، اواسط مهرماه و پایان مهرماه آبیاری را انجام میدهند، با توجه به شرایط محیطی محله خود، در زمان صحیح اقدام به آبیاری کنید.
علت گل ندادن زعفران در گلدان چیست؟
تمام نکاتی که راجع به آبیاری، عمق و تراکم کاشت و تأمین عناصر مغذی زعفران در زمین کشاورزی گفتیم برای کاشت زعفران در گلدان هم صدق میکند و باید رعایت شود.
زعفران برای گل دادن به نور آفتاب زیاد نیاز دارد و اگر در داخل خانه رشد کند، ممکن است گل ندهد. بنابراین گلدان را در مکانی نورگیر قرار دهید که گیاه زعفران بتواند روزانه حداقل 6-8 ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت کند. با توجه به این عوامل و فراهم کردن شرایط مناسب رشد، میتوانید شانس گلدهی زعفران خود را در گلدان افزایش دهید.
سخن نهایی
در این مقاله شما را با تمام موارد علت گل ندادن زعفران آشنا کردیم. رعایت نکات اصولی میتواند کمک کند که بیشترین میزان گلدهی را تجربه کنید. اگر تمام این نکات را رعایت کردهاید و کماکان از گلدهی زمین خود راضی نیستید میتوانید با کارشناسان مجموعه نیاز گیاهان تماس بگیرید و مشاوره اختصاصی دریافت کنید. همچنین در بخش دیدگاهها، منتظر دریافت سوالات و نظرات شما عزیزان هستیم.
مطالب مرتبط
همچنین توصیه میکنیم برای اینکه بیشترین میزان گلدهی را شاهد باشید به مقالۀ «بهترین کود افزایش گلدهی زعفران» مراجعه کرده و مطابق با آن عمل کنید. برخی از کشاورزان که از کود حیوانی برای زعفران استفاده میکنند، مقدار و زمان مناسب استفاده را نمیدانند و به اشتباه مقدار زیادی کود دامی در زمین میریزند. این کار باعث سوزانندگی گیاه زعفران میشود و خسارت زیادی به بار میآورد. پیشنهاد میکنیم اگر قصد دارید «کود حیوانی برای زعفران» استفاده کنید حتماً مقالۀ ذکر شده را مطالعه کنید. |