برنامه جامع و اختصاصی کود دهی زعفران یک برنامه حیاتی برای پرورش زعفران باکیفیت است که باید دقیق اجرا شود. زعفران از جمله گیاهان بسیار حساس و در عین حال لوکس بشمار میرود که به مراقبت نیاز دارد.
محصول زعفران گران قیمتترین ادویه جهان محسوب میشود و لازم است برنامه درستی برای تولید آن اعمال شود. در واقع کوچکترین اشتباه در کود دهی زعفران میتواند هزینه هنگفتی هدر داده و به کشاورزیتان آسیبهای جبران ناپذیر وارد کند.
در این نوشته، برنامه غذایی زعفران به علاوۀ هر اطلاعات دیگری که باید درباره مراحل رشد زعفران و مراقبت از این گیاه و محصول مهمش بدانید در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم. دعوت میکنیم تا پایان همراهمان باشید.
خلاصهای از این مقاله در مراحل آب گل و زاچ آب مهمترین عناصری که باید کود دهی شوند فسفر، پتاسیم و هیومیک اسید هستند. در مراحل یخ آب برای از بین بردن آفات از کود گوگرد استفاده میشود. برای محلول پاشی علف زعفران و تکثیر پیازهای زعفران باید علاوه بر عناصر ان پی کا از کودهای دارای ریز مغذی استفاده کنید. |
مراحل رشد زعفران در خاک
رشد زعفران مراحل خاص خود را دارد. در هر کدام از این مراحل گیاه شرایط متفاوتی داشته و مسلم است که نیازها و بحرانهای متفاوتی را نیز تجربه میکند. بنابراین نوع مراقبت و برنامه کود دهی تا حدود زیادی به مرحلهای از رشد که زعفران در آن قرار دارد، بستگی دارد.
رشد گیاه زعفران شامل مراحل زیر است:
- اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت: در این دوره رشد ریشه زعفران کند شده و دوره رکود به مرور آغاز میشود.
- اواخر اردیبهشت تا اواخر مهر: در این مرحله گیاه زعفران در شرایط رکود قرار داشته و رشد ریشه در کندترین حالت ممکن قرار دارد.
- اواخر مهر تا اواخر آبان: این مدت زمان دوره گلدهی گیاه زعفران محسوب میشود.
- اواخر آبان تا اواخر آذر: در این مرحله رشد پیازهای دختری زعفران آغاز شده و پیازهای بیشتری تشکیل میشود.
- اواخر آذر تا اواخر دی: این مدت زمان دوره ميانی رشد پیازهای دختری محسوب میشود و علف زعفران نیز رشد کرده است.
- اواخر دی تا اواخر فروردین: دوره نهایي رشد پیازهای دختری زعفران در این زمان است.
جدول کود دهی زعفران (جدول محلول پاشی زعفران و آبیاری آن)
مرحله رشد | نوع کود | نحوه مصرف |
آب گل | گلدهی مایع شوک + هیومیک اسید مایع شوک + فسفر بالا مایع + پتاس بالا مایع شوک | آبیاری |
زاچ آب | هیومیک اسید مایع شوک + فسفر بالا (10-52-10) مایع شوک + جلبک دریایی مایع شوک | آبیاری |
یخ آب | گوگرد مایع شوک | آبیاری |
محلول پاشی اول | آهن مایع شوک + فولویک اسید مایع شوک | محلول پاشی |
محلول پاشی دوم | آمینو اسید مایع شوک + فسفر بالا (10-52-10) مایع شوک | محلول پاشی |
محلول پاشی سوم | پتاس بالا مایع شوک + مولتی کمپلکس مایع شوک | محلول پاشی |
بهترین برنامه کود دهی زعفران
توصیه میکنیم قبل از کود دهی زعفران، آزمایشی بر روی خاک منطقهتان انجام دهید تا از میران عناصر موجود در خاک مطلع شوید. این آزمایش قبل از شخم زدن و زهکشی خاک انجام میشود.
با توجه به اینکه زعفران اغلب در مناطق سرد و خشک رشد میکند، توانستهایم برنامه کود دهی زعفران را به صورت کاربردی و با کمک کارشناسان نیاز گیاهان تهیه کنیم.
مرحله آب گل یا آب استارت
در اولین آبیاری زعفران برای اینکه گلدهی با تمام قوا انجام شود نیاز به یک کود مخصوص گلدهی با فرمول ثابت شده دارید. کود گلدهی شوک با داشتن 12 درصد فسفر، 12 نیتروژن و 36 درصد پتاسیم بارها امتحان خود را پس داده است.
حتماً شما هم بعد از آب گل، برای اینکه گل زعفران راحت از خاک بیرون بیاید، اقدام به تیلر زنی خاک میکنید که به آن سله شکنی خاک هم میگویند. کود هیومیک اسید هم با ایجاد تهویه و رطوبت در خاک، ایجاد تخلخل و نرمکردن خاک و تنظیم ph خاک، کمک میکند شرایط بهتر برای گلدهی فراهم شود.
ما در نوشتۀ هیومیک اسید برای زعفران به طور کامل مزایای این کود را توضیح دادهایم که پیشنهاد میکنیم آن را مطالعه کنید.
کود دهی عنصر فسفر برای زعفران حیاتی است، چرا که زعفران توسط ریشههای خود عناصر غذایی را به سمت گل هدایت میکند. به علاوه اینکه، فرایند گلدهی، انرژی بالایی را از زعفران میگیرد پس برای اینکه در طول این سه هفته با کاهش گلدهی روبرو نشوید باید از فسفر که برای سوخت و ساز زعفران واجب است استفاده کنید.
کود دهی عنصر پتاس هم در این مرحله ضروری است. اگر میخواهید کلالههای زعفران (سر گُل) درشت و سنگین باشند باید از کود پتاس بالا استفاده کنید. کود پتاس بالا با تنظیم فعالیت یونها و افزایش جذب آب به داخل گیاه باعث کیفیت بیشتر گل زعفران میشود. همچنین به خوش عطر و طعم شدن زعفران نیز کمک زیادی میکند. دلیل ناسالم و بیحال بودن زعفران و همچنین رنگ زرد آن کمبود پتاسیم است.
جهت کود دهی زعفران در این مرحله با دست باز عمل کنید چرا که اگر گیاه زعفران قدرتمند باشد میتواند حریف علفهای هرز هم بشود وگرنه علفهای هرز با زعفران رقابت میکنند و اجازۀ رشد نمیدهند.
- توصیه کودی: آبیاری کود گلدهی زعفران شوک + آبیاری کود هیومیک اسید شوک + کود فسفر بالا شوک + کود پتاس بالا شوک
با وجود تغذیۀ اصولی، بارها شاهد آن بودهایم که مزرعه زعفران گل نمیدهد. در مقالۀ «علت گل ندادن زعفران» به این موضوع پرداختهایم.
مرحله زاچ آب زعفران
حالا که زعفران را برداشت کردهاید، باید انرژی از دست رفته را با کود دهی به مزرعه خود برگردانید. در واقع درصد بالایی از گلدهی زعفران شما در سال آینده، به تقویت مزرعه در این مرحله بستگی دارد، پس مزرعه را به حال خود رها نکنید.
در مرحلۀ زاچ آب، گیاهان زعفران آمادۀ تشکیل جوانۀ گل سال بعد (نطفۀ زعفران) و همچنین اِستولون میشوند. تغذیه زعفران با کود فسفر (10-52-10) شوک که یک کود ان پی کا نیز هست، باعث میشود که نور خورشید برای انجام فتوسنتز، بهتر جذب گیاه شود.
معمولاً در خاکهای قلیایی و دارای کربنات زیاد، عناصر غذایی به خوبی جذب ریشه زعفران نمیشوند. تنها کودی که میتواند عناصر را در اختیار ریشه قرار دهد، هیومیک اسید است.
سرمازدگی پیاز زعفران پدیدهای بسیار شایع در مزارع زعفران است که گلدهی را در سال بعد تحت تأثیر قرار میدهد. استفاده از یک کود ضد تنش و استرس همچون جلبک دریایی که سرشار از مواد آلی است بهترین راهکار پیشگیری است.
- توصیه کودی: آبیاری کود فسفر بالا (10-52-10) شوک + کود هیومیک اسید + کود جلبک دریایی
مرحله یخ آب زعفران
موشها و کرمها از جمله آفات زیرزمینی هستند که میتوانند به پیاز زعفران حمله کنند و به طور کلی آن را از بین ببرند. گوگرد مایع شوک با ایجاد بو و طعم بد در پیاز، از خورده شدن آنها توسط حیوانات مختلف جلوگیری میکند.
همچنین از آنجا که زعفران به آبیاری حساس است ممکن است در معرض ابتلا به بیماریهای مختلف باشد. گوگرد با ضدعفونی کردن خاک، از آلودگیها جلوگیری میکند و همچنین شوری خاک را کاهش میدهد.
- توصیه کودی: آبیاری کود گوگرد مایع شوک
اولین محلول پاشی علف زعفران
لازم است که از اوایل یا اواسط زمستان (دی تا بهمن) که علف زعفران رشد کرده است، آن را محلول پاشی کنید. بعضی از کشاورزان به اشتباه علفهای زعفران را برای خوراک دامها استفاده میکنند. علفهای زعفران از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ زیرا با انجام فتوسنتز نیازهای غذایی پیاز زعفران را تامین کرده و به افزایش کیفیت محصول کمک میکنند.
در این مرحله پیازهای زعفران شروع به تکثیر میکنند و توان جذب مواد مغذی از خاک را ندارند؛ بنابراین از علف زعفران تغذیه کرده و نیازهای خود را برطرف میکند. حالا نوبت آن است از کودی استفاده کنید که میزان تولید کلروفیل را افزایش و رشد رویشی را بهبود میدهد. بهترین کود برای این مرحله «کود آهن برای زعفران» است که در مقالۀ دیگری توضیحات کامل راجع به آن را دادهایم، پیشنهاد میکنیم حتماً آن را مطالعه کنید.
کود فولویک اسید نیز میتواند همزمان چندین مادۀ غذایی را به داخل سلولهای گیاهی جذب کند. در واقع عملکرد عالی این کود به دلیل اتصال آن به یونهای مثبت (کاتیونها) است.
- توصیه کودی: محلول پاشی کود آهن شوک + کود فولویک اسید شوک
دومین محلول پاشی علف زعفران
در دومین محلول پاشی علف زعفران (بهمن تا اسفند) همچنان تکثیر پیازهای زعفران ادامه دارد. به کمک کود فسفر بالا تولید پروتئینهای سلولی و اسید نوکلئیکها در گیاهان امکان پذیر است. فسفر برای گیاهان غدهدار همانند زعفران باعث افزایش غدهزایی میشود و عمل تولید مثل را بهبود میدهد.
از آنجا که فرایند تولید مثل پیازها انرژیبر است، کود آمینو اسید یک کود تقویتی بسیار عالی است که پروتئینهای گیاهی را سنتز میکند و با تکثیر سلولها باعث تسریع فرایند رشد میشوند. از خاصیت ضد تنش بودن اسید آمینهها نباید غافل شد چرا که باعث افزایش مقاومت گیاه میشوند.
- توصیه کودی: محلول پاشی کود فسفر بالا (10-52-10) شوک + کود اسید آمینه مایع شوک
سومین محلول پاشی زعفران
در سومین محلول پاشی علف زعفران (اسفند تا فروردین)، حالا که پیازهای زعفران تکثیر شدند نیاز است که پیازها درشت شوند. در واقع پیازی که کوچک باشد کارایی لازم برای گلدهی ندارد. پتاسیم فعالیت آنزیمهای گیاهی را تنظیم کرده و با تقویت سلولهای گیاه، پیاز زعفران را درشت میکند.
به دلیل اینکه ریز مغذیها از طریق روزنههای برگ و با روش محلول پاشی بهتر جذب میشوند کود مولتی کمپلکس را در این مرحله مصرف کنید. این کود که حاوی هورمونهای رشد گیاهی، کلسیم، بور، آهن، روی، منگنز و… است به فتوسنتز و سلامت کلی گیاه کمک میکند.
مولتی کمپلکس حاوی 10% نیتروژن نیز هست. نیتروژن به راحتی از اندامهای هوایی به ریشه منتقل میشود. بنابراین این عنصر میتواند یک محرک قدرتمند برای رشد بهتر زعفران باشد.
- توصیه کودی: محلول پاشی کود پتاس بالا شوک + کود مولتی کمپلکس شوک
کلام آخر
جدول کود دهی زعفران مهمترین بخش مراقبت از این گیاه است که میتواند کیفیت و کمیت محصول نهایی را به طور معناداری بهبود بخشد.
کود دهی زعفران در چند مرحله انجام میگیرد که با توجه به دوره رشد زعفران، از کودهای متفاوتی استفاده میشود. بهتر است به صورت تلفنی با مشاوران ما در زمینه مناسبترین کود برای زمین زراعی خود مشورت کنید.
همچنین اگر سوالی دارید که به آن نپرداختهایم، حتماً در بخش کامنتها با ما در میان بگذارید تا به آن بپردازیم.
مطالب مرتبط
راجع به کود حیوانی برای زعفران سوالات و ابهامات زیادی وجود دارد. با توجه به حساسیت این گیاه، پیشنهاد میکنیم مقالۀ ذکر شده را مطالعه کنید تا بدانید در چه شرایطی و با چه مقداری از این کودها استفاده کنید. قارچهای زعفران از مشکلاتی هستند که اگر پیاز زعفران را درگیر کنند، باردهی زعفران را کاهش داده یا حتی به صفر میرسانند. بهتر است مقالۀ بهترین قارچ کش زعفران را مطالعه کنید تا با این کود موثر آشنا شوید. |