گندم گیاهی بسیار پر سود است که به دو صورت آبی و دیم کاشته میشود. اگر شماهم قصد کشت گندم آبی را دارید و به دنبال بهترین روش کشت آن هستید پس این مقاله برای شماست. کشاورزان همواره به دنبال روشهایی برای افزایش تناژ گندم هستند تا به سود اقتصادی بیشتری دست پیدا کنند. یکی از موارد بسیار مهم انتخاب بهترین روش کاشت گندم آبی است که میتواند در این مسیر کمک زیادی به شما کند. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
بهترین زمان کاشت گندم آبی
حال نوبت به کشت بذر گندم رسیده است و در این مرحله نیاز است تا بهترین بذر گندم با تناژ بالا را انتخاب کنید و سپس کشت را در زمان مناسب انجام دهید. کاشت گندم قطرهای یا همان روش کاشت گندم آبی زمان مشخصی دارد.
البته بهترین زمان کاشت گندم آبی براساس شـرایط اقلیمی و منطقه متغیر تعیین میشود. با این وجود در مناطق سردسیر کشور، کاشت گندم آبی در نیمه اول مهرماه و در مناطق معتدل و گرمسیر اواخر آبان ماه انجام میشود. در جدول زیر اطلاعات دقیقتر آن را ذکر کردهایم:
منطقه | بازه زمانی کاشت پاییزه | بازه زمانی کاشت بهاره |
سردسیر | اوایل مهر تا اواسط مهر | اوایل فروردین |
گرمسیر | اواسط مهر تا اوایل آبان | اواخر اسفند تا اوایل فروردین |
معتدل | اواسط مهر تا اوایل آبان | اسفند تا اوایل فروردین |
بهترین روش کاشت گندم آبی
بهترین روش کاشت گندم آبی در اینجا به صورت مرحله به مرحله توضیح داده شده است. کشت آبی گندم بخش مهمی از محصول گندم موردنیاز کشور را تامین میکند.

این روش حساسیتها و جزئیات خاص خود را دارد که بدون توجه به آن نتیجه موردنظر حاصل نمیشود. طبق تجربهای که به دست آوردهایم، بهترین روش کشت گندم آبی، روش خطی است.
مراحل کشت گندم آبی
در روش کاشت گندم آبی، اولین قدم که پیش از هر کاری لازم است انجام دهید، رعایت گردش زراعی است. یعنی باید از یک سال قبل از کاشت گندم، گردش زراعی زمین را اعمال کنید. البته کوددهی و استفاده از بهترین کود برای افزایش تناژ گندم را نباید نادیده گرفت.
درواقع قبل از گندم باید گیاهانی مثل سیب زمینی، ذرت یا کلزا را در زمین موردنظر بکارید. به این ترتیب زمین خیلی زود آماده کاشت گندم شده یا به اصطلاح آزاد میشود. بعد از درنظر گرفتن گردش زراعی، مراحل کاشت گندم آبی شامل موارد زیر است:
- از بین بردن بقایای گیاهی در خاک
همانطور که کشت گیاهـان زراعی پاییزی مانند کلزا، شـبدر و باقلا پیش از گندم بدون مانع است، کاشت گیاهان زراعی بهاری یا تابستانی مانند پنبه و سویا شما را با مشکل روبرو میکند.
درواقع اینگونه گیاهان دیررس بوده و بقایـای زیـادی بر جای مـیگذارند. این بقایا کشت گندم آبی را با مشکلات زیادی روبرو میکند. درنهایت اگر شرایط قابل تغییر نبود، لازم است بقایای گیاهان را بوسیله سـاقه خردکن، خرد کرده و با دیسـک بـه زیـر خاک بفرستید. سپس ۲ هفته تا یک ماه به زمین فرصت دهید تا بقایا را بپوساند. البته تنها در صورت وجود رطوبت و گرمای کافی این پوسیدگی تکمیل میشود.
- خاک ورزی حفاظتی
این مرحله با هدف حفظ بقایای کشت سال قبل در زمین و تبدیل آن به کود گیاهی، مدیریت خشکسالی، حفظ آب در زمین، کاهش هزینههای تولید در کشاورزی و افزایش مواد آلی خاک انجام میگیرد.در مرحله خاکورزی حفاظتی ۳۰ درصد بقایای کشت قبلی به منظور جلوگیری از به هم خوردن زمین در سطح خاک باقی میماند. بنابراین زمین به شکل یک اسفنج درآمده و آب باران را به راحتی جذب میکند.
این نوع خاک همچنین در برابر تبخیر آب توسط تابش آفتاب مقاوم است. یک مزیت دیگر این کار این است که فرورفتن سریع آب در زمین از بروز سیلاب پیشگیری میکند.نفوذ راحتتر اکسیژن و نیتروژن، تقویت خاک و تغذیه میکروارگانیسمها و جانداران زیر خاک از دیگر فواید خاکورزی حفاظتی است. خاکورزی حفاظتی انواع مختلفی دارد که رایجترین آن به شرح زیر است:
- بی خاکورزی
گاهی کشاورزان کشت را داخل بقایای محصول قبلی انجام داده و اصلا زمین را شخم نمیزنند. یعنی زمین زراعی از زمان برداشت محصول قبلی تا كاشت بذر و از كاشت بذر تا برداشت بعدی هیچ تغییری نمیکند.تنها عملیاتی که در این زمین انجام میشود، به هم زدن خاك توسـط ردیف كارها و خطیكارها اسـت به این روش بی خاکورزی، خـاكورزی صفـر یا كاشـت در شـكاف میگویند.
- کم خاکورزی
دیسک بشقابی، چیزل و خاکورز مرکب و کمبینات، ابزارهایی هستند که در این روش مورد استفاده قرار میگیرند. در روش کم خاکورزی حداقل ۳۰ درصد از بقایای محصول قبلی در سطح خاک باقی میماند.
- آماده کردن بستر خاک
برای اینکه کشت گندم آبی به درستی انجام شود، لازم است که بستر خاک را از قبل آماده کنید. درواقع خاک و زمین شما باید آماده پذیرش بذرهای گندم و ایجاد شرایط مناسب برای رشد و نمو این گیاه باشد. و پس از آن مصرف قویترین کود مایع گندم را فراموش نکنید. آماده کردن بستر خاک خود شامل چند مرحله مختلف است:
- شخم زدن خاک با استفاده از گاوآهن
در مرحله اول از آمادهسازی خاک، باید زمین را با استفاده از گاوآهن برگردان دار به عمق ۱۵ تا ۱۸ سانتیمتر شخم بزنید. توجه کنید که عمق کاشت گندم آبی یا هر گندم دیگری بهتر است بین 2 تا 5 سانتی متر باشد.
- دیسک
در این مرحله از ابزاری به نام دیسک برای زیر و رو کردن خاک استفاده میشود. دیسک که در دو نوع کششی و سوارشونده وجود دارد، علاوه بر از بین بردن علفهای هرز؛ خاک را نرم، کودهای شیمیایی و دامی را مخلوط و بذرها را با بافت خاک درگیر میکند.
- تسطیح خاک
این مرحله با هدف هموار کردن زمین برای استفاده بدون مشکل از ماشین آبیاری یا دیگر ابزارهای مشابه انجام میگیرد. ماله یا لولر در این مرحله مسئول تسطیح زمین است.
- کرتبندی کردن زمین
در این مرحله زمین بوسیله مرزکش، کرتبندی یا مرزبندی میشود. مرزکش یک نوع دستگاه است که از دو خیش بشقابی که به صورت مایل نسبت به هم قرار گرفتهاند، تشکیل شده است. مرزکشها به صورت سوارشونده مورد استفاده قرار گرفته و بیشتر در روش کاشت غرقابی کاربرد دارند.
- هرس کردن زمین
صاف کردن خاک، جمعآوری بقایای گیاهان، کلوخشکنی، آماده کردن بستر بذر، سلهشکنی، شکستن لولههای مویین و حفظ رطوبت خاک در مناطق دیم و ایجاد یک لایه سست در سطح خاک قبل و بعد از کاشت بذر در این مرحله انجام میشود. این مرحله بوسیله هرس یا دندانه انجام میشود. هرس یا دندانه در دو دو نوع میخی و فنری وجود دارد.
- کوددهی پایه
برای اینکه کودهای پایه زمین مشخص شود، ابتدا مقدار مشخصی از خاک را در آزمایشگاههای تخصصی مورد آزمایش قرار میدهند. سپس با توجه به شرایط و نیاز خاک، کودهای پایه مناسب را استفاده میکنند که در مقاله برنامه کودی گندم به آن پرداختهایم.
معمولا در این مرحله از کودهای فسفر بالا و پتاسه قبل از کاشت و کودهای نیتروژنه در چند نوبت استفاده میکنند. دقت کنید که در این مرحله یکچهارم یا یک سوم کودهای نیتروژنه را در زمان کاشت و باقی آن را در دو وعده بعد از سبز شدن زمین اعمال میکنند.
دو نوبت کوددهی آخر به صورت سرک در زمان به ساقه رفتن و به گل رفتن به خاک اعمال میشود. همچنین یکی دیگر از نکات برداشت گندم با تناز بالا استفاده از کود تقویتی خوشه گندم است که میتواند بسیار موثر واقع شود.
- دیسک نهایی
در این مرحله یک بار دیگر از دیسک برای مخلوط کردن کودها با خاک استفاده میشود.
اگر علاقهمند هستید با دیگر روشهای کاشت گندم مانند کاشت کرتی، جوی و پشته، کاشت نواری و… نیز آشنا شوید حتما مقالۀ انواع روش کاشت گندم را مطالعه کنید.
کلام آخر
در روش کاشت گندم آبی، اولین قدم که پیش از هر کاری لازم است انجام دهید، رعایت گردش زراعی است. در واقع قبل از گنـدم بایـد گیاهانـی مثـل سـیب زمینی، ذرت یا کلـزا را در زمین مورد نظر بکارید و سپس سایر مراحلی که نام بردیم مانند از بین بردن بقایای گیاهی در خاک، خاک ورزی حفاظتی، آماده سازی زمین قبل از کشت و… را انجام دهید تا در نهایت بتوانید با کشت گندم آبی بهترین نتیجه را دریافت کنید و محصولی با کیفیت برداشت کنید.
سلام. ممنون از شما برای راهنمای کردن برای کشاورزان اطلاعات مهمی بود ان شاءالله کشاورزان از این موارد استفاده کنن تا تناژ خوب و کیفیت مناسب داشته باشد
سلام صادق عزیز
سپاس از توجه شما. هدف ما کمک به کشاورزان عزیز هست. امیدواریم که مطالب مفید باشه
سلام من ساکن جنوب آذربايجان غربي هستم بهترین زمان کشت گندم ابی چه تاریخی است ممنون میشم راهنمایی کنید
بهترین زمان در آذربایجان غربی ماه مهر هست.
اما برای بهتر دونستن بهتر هست اسم شهرتون رو بهمون بگید