درست به اندازه تنوعی که خود گندم دارد، کشت گندم نیز روش‌های مختلفی دارد. اینکه کدام روش کاشت گندم برای زمین و خاک شما مناسبتر است، به شیب زمین، وسعت زمین، کم و کیف آبیاری و استراتژی زراعت شما بستگی دارد.
در اینجا قرار است همه روش‌های کشت گندم را بشناسید و بدانید هر کدام از این روش‌ها برای چه نوع خاکی مناسب است. به علاوه ما درباره مزایا و معایب هر روش کاشت گندم و مراحل انجام آن صحبت می‌کنیم.
درباره کشت گندم
کشت گندم به دلیل تقاضای بالای خرید این محصول، در مناطق مختلف جهان انجام می‌شود. با این وجود رقم زراعی گندم بیشتر در ایران، شمال سوریه، شمال و جنوب ترکیه و غرب آنتالیا پراکنده شده است. محصول کشت گندم در سه دسته گندم معمولی، گندم دوروم و گندم اسپالتا قرار می‌گیرد.
نوع معمولی این محصول همان گندمی است که از آن نان تهیه می‌کنند. گندم دوروم برای تهیه ماکارانی و محصولاتی از این قبیل به کار گرفته می‌شود. در نهایت گندم اسپالتا به عنوان غذای حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ما در مقاله‌ای تحت عنوان “بهترین بذر گندم با تناژ بالا” درباره انواع گوناگون ارقام گندم و ویژگی‌های هرکدام پرداخته‌ایم، پیشنهاد می‌کنیم حتما آن را مطالعه کنید. در ادامه مقاله درمورد انواع روش‌های کشت گندم صحبت خواهیم کرد.
انواع روش کاشت گندم
روش‌های کشت گندم در چند دسته مختلف قرار می‌گیرند. رایج‌ترین این روش‌ها عبارتند از:
-
روش کشت کرتی
کشت گندم در زمین‌هایی با وسعت کم و شیب نامناسب، به روش کرتی انجام می‌شود. همچنین در زمین‌هایی که دسترسی کمی به آب دارند، از این روش کاشت گندم استفاده می‌شود.این روش یک مشکل تقریبا بزرگ دارد و آن عدم امکان استفاده از ماشین‌آلات برای اجرای عملیات سم‌پاشی و کمباین است.
همچنین پشته‌ها در این روش دارای عرض کم یعنی ۱۰ تا ۲۵ سانتیمتر و عمق کمتر یعنی ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر است. مراحل کشت گندم به روش کرتی به شرح زیر است:
- گاوآهن و دیسک
- پاشیدن بذر و انتقال آن با استفاده از دیسک به زیر خاک
- ایجاد مرز با استفاده از مرزبند
روش کشت خطی
روش خطی بهترین روش کشت گندم آبی است. مراحل این روش عبارتند از:
- شخم زمین بوسیله گاوآهن، دیسک و تسطیح
- بذرپاشی با استفاده از کودپاش یا سانتریفوژ
- ایجاد پشته بوسیله دستگاه فاروئر
ما در مقالۀ «کشت گندم آبی»، به طور کامل مراحل کاشت گندم آبی را توضیح داده‌ایم که پیشنهاد می‌دهیم حتماً آن را مطالعه کنید.
روش کشت نواری
برای کشت گندم در زمینه‌هایی که شیب مناسب دارند، از روش نواری استفاده می‌شود. در اینگونه زمین‌ها عملیات تسطیح به راحتی قابل انجام است و همین یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.
از مزایای دیگر این روش می‌توان به عدم نیاز به ایجاد جویچه، امکان استفاده از ماشین‌های بذرکار و استفاده از دستگاه کمباین اشاره کرد. همچنین شما می‌توانید از «بهترین کود افزایش تناژ گندم» استفاده کنید تا بازدهی را به چند برابر برسانید.
-
روش کشت روی پشته‌های بلند
کشت بذر بر روی پشته‌های بلند یک روش نسبتا جدید و غیرسنتی محسوب می‌شود. در این روش دو تا سه ردیف بذر بر روی پشته‌های بلند و به عرض ۴۵ تا ۷۰ سانتیمتر کاشته می‌شود. همچنین فاصله ردیف کاشت بر روی پشته ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر، عرض فاروها ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر و ارتفاع یا عمق فاروها ۱۲ تا ۲۰ سانتیمتر است.
سهولت آبیاری، افزایش تولید، کاهش فرسایش در مناطق پرباران، کاهش خوابیدگی، افزایش میزان سبز شدن بذر، یکنواختی مزرعه، کاهش مصرف علف‌کش، جلوگیری از سله‌بندی و خفگی بذر، افزایش بازدهی مصرف کود، امکان استفاده از همان پشته‌ها در کشت بعدی و استفاده کمتر از بذر؛ از جمله مزایای کشت گندم با این روش است. در این روش مراحل زیر به ترتیب انجام می‌شود:
- هدایت آب در زمین از طریق جویچه‌ها تا نفوذ رطوبت به محل استقرار بذرها
- شخم عمیق
- دیسک
- تسطیح
- احداث پشته‌ها با استفاده از دستگاه خطزن
- آبیاری سنگین زمین
- بذرکاری جوی
- رشد علفهای هرز تا ۸۰ درصد زمین
- استفاده از دستگاه حذف علفهای هرز در زمین قبل از گاورو شدن
- تخریب پشته‌ها و از بین رفتن علفهای هرز
- کاشت ردیفی بذرها به صورت ۳ ردیف روی هر پشته در عمق ۸ تا ۱۲ سانتیمتر
- بازسازی فاروها و پشته‌ها در جای قبلی
- عدم آبیاری زمین تا ۴۰ روز آبیاری
- رشد گیاهچه‌ها
همانطور که گفته‌ایم در این روش بازدهی کوددهی به طرز چشم گیری افزایش پیدا می‌کند بنابراین توصیه می‌شود با مصرف کودهایی مانند کود تقویتی خوشه گندم کیفیت محصولات را افزایش دهید. در ادامه تفاوت بین کشت بهاره و پاییزه را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
انواع کشت گندم براساس فصل
کشت گندم براساس زمان در دو فصل بهار یا پاییز انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌های کشت شرایط خاص خود را دارد:
- کشت بهاره
ارقامی مانند روشن، عددل، مغان یک و دو، خزر و بیات کشت بهاره می‌شوند. کشت بهاره همانطور که مشخص است در بهار کاشته شده و در تابستان برداشت می‌شود. برای کشت بهاره لازم نیست مقدمات زیادی فراهم کنید. با این وجود عملکرد ارقام گندم بهاره خیلی عالی نیست.
- کشت پاییزه
ارقام گندم شاهین، شاه‌پسند، امید، آزادی و کرج یک و دو در کشت پاییزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در کشت پاییزه گیاه نیاز سرمایی دارد. همچنین دوره رویشی این نوع کشت بالاتر است. درست به همین دلیل است که عملکرد کشت پاییزه گندم خیلی بهتر از کشت بهاره است.
بیشتر بخوانید: آیا می‌دانید که در زمان «کشت گندم دیم» باید چه اصولی را رعایت کنید؟ ما در مقالۀ ذکر شده تمام نکات لازم و مزایا و معایب کاشت گندم به این روش را ذکر کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم حتما این مورد را مطالعه کنید.
شرایط کاشت گندم
کاشت گندم بدون فراهم کردم شرایط خاص رشد این گیاه امکان‌پذیر نیست. از جمله مهم‌ترین شرایطی که کاشت گندم می‌طلبد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فاصله زمانی مناسب کشت گندم به گونه‌ای باید باشد که مزرعه از علفهای هرزی مانند یولاف وحشی بهاره، یولاف وحشی قرمز یا یولاف عقیم، یولاف وحشی زمستانه، دم روباهی یا دم موشی پاک شود.
- خاک بستر بذر گندم باید زهکشی مناسب داشته باشد.
- بافت خاک گندم باید متوسط تا سنگین باشد.
- مقدار نیتروژنی که در مراحل آماده‌سازی یا به صورت سرک به گیاه اضافه می‌شود، باید متعادل باشد.
- دامنه PH مناسب خاک برای کاشت گندم ۶ تا ۷/۵ است.
- ایزولاسیون ۵ متر برای گندم مناسب است.
- رطوبت یکی از عوامل رشد گندم است. زمین گندم باید ۵۰ تا ۶۰ درصد رطوبت داشته باشد.
- نور چه از نظر شدت و چه زاویه تابش از شرایط ضروری پرورش گندم محسوب می‌شود.
- باد یکی دیگر از شرایط کشت است. باد به رشد گندم کمک می‌کند، البته در شرایطی که ملایم و معتدل بوزد.
درصورت بادخیز بودن منطقه کشت با استفاده از بادشکن می‌توانید تا حد زیادی از گیاهان خود در برابر آسیب‌های باد جلوگیری کنید و علاوه بر آن با مصرف کودهای تقویتی مانند قویترین کود مایع گندم می‌توانید مقاومت گیاهان را افزایش دهید.
درباره برداشت گندم
روش برداشت گندم نیز به نوع آن بستگی دارد. مثلا برای برداشت گندم معمولی که به نان تبدیل می‌شود، بوسیله کمباین یا سنبله‌چین برداشت می‌شود. در این روش زمانیکه اندام هوایی گیاه دیگر سبز نیست، گندم را برداشت می‌کنند.توجه داشته باشید که در این نوع گندم به هیچ عنوان نباید در شرایطی که رطوبت بذر بیشتر از ۲۰ درصد یا کمتر از ۸۰ درصد است، اقدام به برداشت با کمباین کرد. این کار به بذرها آسیب می‌زند.
در این شرایط از نیروی انسانی برای برداشت و بسته‌بندی گندم استفاده می‌شود. همچنین می‌توانید تمام کودهای مورد نیاز مانند کود 10x شوک، هیومیک اسید، سیلیکات پتاسیم و… جهت کشت گندم یا هر محصول دیگری را از طریق وب سایت فروشگاه نیاز گیاهان به صورت اینترنتی سفارش داده و ما آنها را در کمترین زمان ممکن و با بسته بندی کاربردی به دستتان می‌رسانیم.
کلام آخر
کاشت گندم بدون فراهم کردم شرایط خاص رشد این گیاه امکان‌پذیر نیست. از جمله مهم‌ترین شرایطی که کاشت گندم می‌طلبد، می‌توان به فاصله زمانی مناسب کشت گندم، زهکشی خاک، رطوبت و نور، باد و… اشاره کرد. در این مقاله، انواع روش کاشت گندم را توضیح دادیم تا با توجه به شرایط و زمین کشاورزیتان، روش مناسب را انتخاب کنید.
پس از فراهم کردن شرایط با توجه به نوع بذر و منطقه کشت یکی از روش‌های کشت کرتی، خطی، نواری و کشت روی پشته‌های بلند را می‌توانید انتخاب کنید و در فصل بهار یا پاییز اقدام به کاشت گندم کنید.
