بیماری سفیدک گندم، خطر جدی برای مزارع گندم

سفیدک گندم که به آن سفیدک پودری یا سفیدک سطحی نیز گفته می‌شود، یکی از بیماری‌های قارچی گندم محسوب می‌شود که بیشتر در مناطق معتدل و مرطوب مانند استان‌های اردبیل، گلستان، مازندران و فارس مشاهده می‌شود. در این مقاله قصد داریم به عامل این بیماری بپردازیم و راه‌های درمان و کنترل آن را شرح دهیم. این مقاله برای گندم کاران مناطق معتدل و مرطوب بسیار مفید است، پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.

عامل و میزان خسارت سفیدک گندم

عامل بیماری سفیدک گندم یک قارچ بیماری‌زا با نام علمی Blumeria graminis می‌باشد. این بیماری اختصاصی گندم است و روی جو ایجاد خسارت نمی‌کند. میانگین خسارت این بیماری در استان گلستان حدود 12 تا 20 درصد برآورد می‌شود. با این حال در کشورهای پیشرفته همچون آمریکا و انگلستان این بیماری تا 45 درصد نیز می‌تواند خسارت وارد کند.

علائم بیماری سفیدک پودری گندم

قارچ عامل بیماری تمام اندام‌های هوایی گندم را مورد حمله قرار می‌دهد و علائم آن به صورت پودر سفید به ویژه در سطح برگ‌ها نمایان می‌شود. این علائم در بهار به شکل نقاط سیاه تغییر می‌کنند. مشخص‌ترین علائم آن در سطح برگ‌ها به صورت پودر سفید می‌باشد که به صورت لکه‌‌ها یا رگه‌های سفید در سطح برگ پراکنده شده‌اند.

روش‌های مدیریت بیماری سفیدک گندم

جهت مدیریت و کنترل این بیماری مانند همه بیماری‌های قارچی در گندم روش‌های تلفیقی پیشنهاد می‌شود. استفاده از ارقام اصلاح شده، رعایت تراکم کاشت و کوددهی اصولی از روش‌های غیرشیمیایی این نوع مدیریت محسوب می‌شود. همچنین روش‌های شیمیایی همچون قارچ‌کش‌ها نیز باید در دستور کار قرار گیرد که در ادامه به تشریح این روش‌ها خواهیم پرداخت.

کاشت ارقام مقاوم و اصلاح شده

کاشت ارقام جدید و اصلاح شده که مقاومت به بیماری سفیدک گندم در آن‌ها تایید شده است اولین قدم در کنترل بیماری سفیدک گندم می‌باشد. به عنوان مثال ارقام هیرمند، پیشتاز و مغان مقاومت بالایی نسبت به این بیماری دارند و کاشت آن‌ها توصیه می‌شود. برای آشنایی با دیگر بذرهای گندم که مقاومت بالایی دارند، پیشنهاد می‌کنیم نوشته «بهترین بذر گندم با تناژ بالا» را مطالعه کنید.

رعایت اصول کاشت

یکی از عوامل موثر در ایجاد شرایط توسعه و رشد این بیماری تراکم بالای کاشت و مرطوب شدن محیط رشد است. یکی از معضلات کاشت با تراکم‌های زیاد و غیر استاندارد شیوع بیماری‌های قارچی است. پس رعایت تراکم کاشت و کاربرد مقدار استاندارد بذر در زمان کاشت با توجه به شرایط خاک و منطقه در مدیریت این بیماری موثر است.

تغذیه مناسب گندم

مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنه مانند کود اوره باعث ترد و آبدار شدن بافت‌ها شده و شرایط را برای نفوذ قارچ فراهم می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم کودهای نیتروژنه را به جای اینکه یک باره و کامل استفاده کنید، در چند مرحله به کار ببرید.

همچنین کوددهی اصولی با توجه به کمبودهای خاک و گیاه از دیگر روش‌های مهم در مدیریت این بیماری محسوب می‌شود. مصرف فسفیت پتاسیم نیز می‌تواند در افزایش مقاومت گیاه نسبت به بیماری‌های سفیدک گندم موثر باشد.

کود فسفیت پتاسیم شوک آمریکایی دارای 52% فسفیت و 34% پتاسیم و 14% آمینو اسید است. این کود می‌تواند پی اچ مناسب برای رشد قارچ‌ها را تغییر دهد و اجازه رشد به قارچ سفیدک گندم را ندهد. این کود سیستم ایمنی گیاه را تقویت می‌کند و مکانیسم‌های دفاعی گیاه را فعال نگه دارد.

پیشنهاد می‌کنیم از کود نام‌ برده جهت افزایش مقاومت دیواره سلولی گندم در مقابل قارچ‌‎ سفیدک حتماً استفاده کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به این کود، بر روی صفحه محصول کلیک کنید.

کاربرد قارچ کش‌ سفیدک گندم

قارچ‌کش‌های تبوکونازول با نام تجاری فولیکور و فلوتریافول + کاربندازیم با نام تجاری تیلت به میزان یک لیتر در هکتار در مرحله رشد برگ پرچم توصیه می‌شود.

تناوب زراعی

تغییر نوع کشت در سال‌های متوالی می‌تواند به کاهش آلودگی در خاک کمک کند. به عنوان مثال، کشت گیاهانی که میزبان این قارچ نیستند مثل ذرت، نخود، سویا و… در چرخه‌های تناوب زراعی می‌تواند به قطع چرخه بیماری کمک کند.

سخن پایانی

بیماری سفیدک گندم که به سفیدک سطحی گندم یا سفیدک پودری گندم نیز معروف است از بیماری‌های مهم غلات در مناطق مرطوب کشورمان است. این بیماری مانند سایر بیماری‌های قارچی غلات باید به صورت تلفیقی مدیریت شود که انتخاب ارقام مقاوم و اصلاح شده اولین قدم در مدیریت این بیماری محسوب می‌شود. آیا شما کشاورزان مناطق مرطوب کشور تا به حال با این بیماری مواجه شده‌اید؟ نظرات خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.

مطالب مرتبط

پرسش‌های پرتکرار