بهترین برنامه کودی گندم و جو؛ گندم در هر مرحله به چه عنصری نیاز دارد؟

هرساله کشاورزان بسیاری زمین‌های خود را به کشت دو محصول گندم و جو اختصاص می‌دهند. اما اگر قصد دارید بیشترین سود اقتصادی و بهترین کیفیت را نسبت به مساحت زیر کشت خود داشته باشید، استفاده از برنامه کودی گندم و جو امری واجب است. ما در این مقاله قصد داریم بهترین برنامه کودی مخصوص گندم و جو را ارائه دهیم تا شما را در پیمودن این مسیر راهنمایی کنیم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

خلاصه‌ای از این مقاله گندم آبی و گندم دیم نیاز دارند که در مرحله قبل از کاشت، بذرمال، جوانه زنی تا خوشه دهی و پر شدن دانه تغذیه شوند. به دلیل اینکه در کشت گندم دیم، آب در دسترس نیست، کودها محلول پاشی می‌شود و در کشت آبی گندم، کود دهی به هر دو روش محلول پاشی و آبیاری انجام می‌شود.

جدول کود دهی گندم دیم

قبل از هر اقدامی توصیه می‌کنیم با انجام آزمایش آنالیز خاک ابتدا کمبودها و بیش‌بود عناصر موجود در خاک را شناسایی کرده و سپس اقدام به استفاده از کودهای کشاورزی کنید.

در کود دهی گندم دیم با توجه به اینکه آب کافی برای آبیاری وجود ندارد باید کودهی را به روش محلول پاشی انجام دهید. در جدول زیر شما را برای کود دهی گندم دیم راهنمایی کرده‌ایم.

مرحله رشد	نوع کود	روش مصرف
قبل از کشت	پودر فسفر + پودر اوره	محلول پاشی
بذر مال گندم	آمینو اسید مایع شوک + هیومیک اسید مایع شوک + مولتی کمپلکس مایع شوک + روی	محلول پاشی
پنجه زنی	مخصوص گندم و جو مایع شوک + جلبک دریایی مایع شوک + مولتی کمپلکس مایع شوک	محلول پاشی
ساقه دهی تا خوشه دهی	مخصوص گندم و جو مایع شوک + سیلیکات پتاسیم مایع شوک	محلول پاشی

جدول کود دهی گندم آبی

خوشبختانه با توجه به اینکه به آب آبیاری دسترسی دارید می‌توانید با کمک آبیاری کودها نیز کود دهی را انجام دهید. در جدول کود دهی گندم آبی تمام نیازهای گندم را در نظر گرفته‌ایم تا شاهد بهترین نتیجه باشید.

مرحله رشد	نوع کود	روش مصرف
قبل از کشت	پودر فسفر + پودر اوره	آبیاری
بذر مال	آمینو اسید مایع شوک + هیومیک اسید مایع شوک + مولتی کمپلکس مایع شوک + روی	محلول پاشی
جوانه زنی	هیومیک اسید مایع شوک + فسفر بالا (10-52-10) مایع شوک	آبیاری
پنجه زنی	مخصوص گندم و جو مایع شوک + جلبک دریایی مایع شوک	آبیاری یا محلول پاشی
ساقه دهی	ده ایکس مایع شوک + سیلیکات پتاسیم مایع شوک	آبیاری یا محلول پاشی
خوشه دهی	مخصوص گندم و جو مایع شوک + جلبک دریایی مایع شوک	آبیاری
پر شدن دانه	پتاس بالا مایع شوک	آبیاری

در بخش بعدی به چند نکته دیگر که دانستن آنها به شما در این مسیر کمک خواهد کرد اشاره می‌کنیم.

نکات مهم در اجرای برنامه کودی گندم

رعایت این نکات باعث می‌شود که بهره وری شما چندین برابر شود.

• درصورتی که از شور بودن خاک مزرعه خود اطمینان دارید، مصرف هیومیک اسید را چند مرتبه تکرار کنید.
• میزان مصرف هر کود را درصفحه مخصوص آن محصول به طور کامل برای آبیاری و یا محلول پاشی شرح داده‌ایم؛ بنابراین حتماً مطابق با همان مقدار کود دهی را انجام دهید.
• در مصرف کودهای پودری باید دقت کنید که کاملاً با آب مخلوط شده و حل شوند.
• درصورت استفاده از کودهای مایع به روش محلول پاشی، باید به قدری مخلوط کود و آب را روی گیاه اسپری کنید که چکه کردن محلول از گندم را با چشمان خود ببینید.
• بهترین زمان کود دهی گندم و جو، زمانی است که هوا خنک باشد؛ بنابراین کود دهی را صبح زود یا عصر انجام دهید.
• توصیه می‌کنیم محلول پاشی را زمانی انجام دهید که 48 ساعت قبل یا بعد آن بارندگی نباشد.
• در زمین‌های شور یا مزارعی که EC آب آنها بالا است، کود گوگرد حتماً توصیه می‌شود. راجع به اینکه کود گوگرد برای گندم چگونه بازدهی را افزایش می‌دهد در مقالۀ ذکر شده صحبت کرده‌ایم.

در بخش بعد توضیح می‌دهیم که چرا به مصرف هر کود در مرحله‌ای خاص تأکید می‌کنیم.

بهترین برنامه کودی گندم و جو چیست؟

اکثر کشاورزان تنها طبق تجربه و آموزش‌هایی که از نزدیکان خود به ارث برده‌اند و یا حتی بدون رعایت تناوب زراعی، از انواع کودهای کشاورزی استفاده می‌کنند. این در حالی است که کشاورزی و استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی سبب فرسایش و در بدترین شرایط باعث مسمومیت خاک زمین کشاورزی شده و بازدهی را کاهش می‌دهد.

با این اتفاق شما با برداشت محصولی نامرغوب و کم کیفیت، از هدف نهایی خود یعنی کسب سود اقتصادی دور خواهید شد. بنابراین در این شرایط اهمیت پیروی از برنامه کودی متعادل و اصولی را درک خواهید کرد.

ما در ادامه با تهیه برنامه کود دهی گندم و جو و ارائه راهکارهایی جهت افزایش کیفیت محصول، قدم به قدم در کنار شما هستیم تا بتوانید هزینه‌های اقتصادی خود را جبران کرده و به بهترین نتیجه ممکن دست پیدا کنید.  

مرحله آماده سازی زمین قبل از کشت

نه تنها برای کاشت محصولاتی مانند گندم و جو بلکه برای تمامی محصولات آماده سازی زمین از قبل کشت بسیار مهم است. در این مرحله همراه با شخم زمین لازم است کودهای پودر فسفر و پودر اوره را به خاک اضافه کنید تا سبب استارت قوی رشد بذر شوید. کود حاوی پودر فسفر باعث می‌شود که ریشه‌زایی گندم در دل خاک تقویت می‌شود و مواد مغذی را بهتر جذب کند.

همچنین کود اوره می‌تواند رشد رویشی و سبزینگی گندم را افزایش دهد. البته باید دقت کنید که از کود اوره فقط در همین مرحله استفاده کرده و از مصرف بیش از حد آن اجتناب کنید. به این دلیل که اورۀ زیاد خاک را شور کرده و به گندم آسیب می‌زند.

• توصیه کودی: پودر فسفر + پودر اوره

مرحله بذرمال گندم

اگر قبل از کاشتِ دانه و بذر درون خاک، ابتدا آنها را با کودهای تقویتی و محرک رشد آغشته کنیم و سپس بذرها را درون خاک بکاریم به افزایش جوانه زنی کمک بزرگی کرده‌ایم، به این عمل بذرمال می‌گویند. بذرمال نه تنها سبب تقویت جوانه زنی می‌شود، بلکه به افزایش ریشه دهی نیز کمک می‌کند.

در این مرحله استفاده از کودهای طبیعی و ارگانیک مانند کود آمینو اسید که خاصیت سوزانندگی ندارد و یک تقویت کننده عالی بشمار می‌رود بسیار ضروری است. آمینو اسیدها پروتئین‌های گاهی را سنتز می‌کنند و در فتوسنتز نقش دارند. به علاوۀ اینکه وجود آمینو اسید در بذر مال باعث می‌شود دیگر کودها بهتر و بیشتر جذب شوند و کارایی آنها افزایش یابد.

کود مولتی کمپلکس یک کود حاوی انواع هورمون‌های رشد گیاهی و ریز مغذی‌ها است که می‌تواند رشد و جوانه زنی گندم را بهبود دهد.

کود روی هم به عنوان یکی از عناصر مورد نیاز برای ساختار سلولی گیاهان، می‌تواند مقاومت گیاهان را در برابر بیماری‌ها افزایش دهد. همچنین این کود در فرایند فتوسنتز نقش دارد و ساقه و برگ گندم را نیز تقویت کند.

• توصیه کودی: جلبک دریایی مایع شوک + هیومیک اسید مایع شوک + مولتی کمپلکس مایع شوک + روی

برای اینکه با فرایند بذرمال گندم و کودهایی که در این مرحله استفاده می‌شود بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم به مقالۀ ذکر شده مراجعه کنید.

مرحله جوانه زنی در گندم آبی

عنصر فسفر یکی از عناصر ضروری و پر مصرف برای گیاهانی از جمله گندم و جو به‌شمار می‌رود که حتما باید در برنامه کودی گندم وجود داشته باشد. فسفر با تقویت و تحریک ریشه سبب افزایش ریشه دهی شده و در نتیجه گیاه می‌تواند به سرعت رشد کند و مستحکم شود. فسفر نقش مهمی در فرآیندهای تولید انرژی گیاهان از طریق تعادل pH و متابولیسم اسیدهای آمینه و کربوهیدرات‌ها داشته و در تنفس سلولی و تشکیل بافت‌های جدید موثر است.

هیومیک اسید باز هم در این مرحله برای گندم آبی حیاتی است چرا که به جذب مواد مغذی و افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید خاک کمک می‌کند. هر دوی این کودها باید آبیاری شوند.

اگر قصد دارید با بهترین روش آبیاری گندم و نکاتی که باید در زمان آبیاری رعایت کنید آشنا شوید حتماً مقالۀ ذکر شده را مطالعه کنید.

• توصیه کودی: آبیاری هیومیک اسید مایع شوک + فسفر بالا مایع شوک

مرحله پنجه زنی گندم دیم

از مهم‌ترین مراحل رشد گندم و جو دیم که با رسیدگی کافی می‌تواند سبب افزایش کیفیت و تناژ محصول نهایی شود، مرحله پنجه زنی است. در مراحل قبل با بهبود ساختمان کلی خاک و تقویت ریشه، زمینه را برای رشد چشم‌گیر گندم و جو آماده کرده‌اید و حال نوبت آن رسیده که با استفاده از کودهای محرک رشد، تعداد پنجه‌ها را افزایش دهید.

کود جلبک دریایی علاوه بر آنکه کاملاً ارگانیک است، یک محرک زیستی قدرتمند برای گیاه بشمار می‌رود و در این مرحله می‌تواند گزینه خوبی برای بهبود پنجه‌زنی باشد. همچنین کودهای ان پی کا با فراهم کردن عناصری مانند فسفر، نیتروژن و پتاسیم سبب افزایش رشد گیاه می‌شوند، کود مولتی کمپلکس یک کود ان پی کای قدرتمند است.

در این مرحله نیاز گندم به پتاسیم بسیار بالاست و از طرفی خطر به وجود آمدن قارچ‌ها مزرعه گندم را تهدید می‌کند و باید به فکر پیشگیری باشید. کود مخصوص گندم و جو شوک دارای 45 درصد فسفیت پتاسیم است که از بروز قارچ‌ها جلوگیری می‌کند و همچنین دارای 45 پتاسیم و 10 درصد هیومیک اسید است که باز هم به رشد عالی‌تر گندم کمک می‌کند.

• توصیه کودی: محلول پاشی جلبک دریایی مایع + کود مولتی کمپلکس مایع شوک + کود مخصوص گندم و جو مایع شوک

مرحله پنجه زنی گندم آبی

مرحله پنجه زنی در گندم آبی از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که در گندم آبی به دلیل آبیاری بیشتر، شیوع قارچ‌ها بیشتر است و فسفیت پتاسیم شوک بهترین راهکار در جهت پیشگیری است. فسفیت پتاسیم دیوارل سلولی گیاهان را تقویت می‌کند و عامل ایجاد قارچ‌ها را نابود می‌کند.

کود ده ایکس شوک یک کود کامل با ده عنصر درشت مغذی از جمله عناصر ان پی کا و هفت عنصر دیگر از جمله کلسیم، آهن، بور، آمینو اسید، هیومیک اسید و فولویک اسید است که می‌تواند تعداد پنجه‌ها را بیشتر کند.

کود مخصوص گندم و جو هم به دلیل داشتن پتاسیم و فسفیت پتاسیم، هر کدام به اندازۀ 45 درصد توصیه می‌شود. پتاسیم هم به افزایش تقسیمات سلولی و افزایش قند در گندم کمک می‌کند.

• توصیه کودی: آبیاری یا محلول پاشی کود فسفیت پتاسیم مایع شوک + کود ده ایکس مایع شوک + کود مخصوص گندم و جو مایع شوک

مرحله ساقه دهی تا خوشه دهی در گندم دیم

در برنامه کودی گندم برای افزایش استحکام ساقه و تقویت گیاه استفاده از عناصر پتاسیم و سیلیس غافل نشوید. این دو عنصر هر دو در کود سیلیکات پتاسیم شوک وجود دارند و باعث افزایش استقامت ساقۀ گندم در برابر باد و باران می‌شوند و از خسارت سنگین جلوگیری می‌کنند.

مصرف کود مخصوص گندم و جو برای گندم دیم باعث می‌شود که وزن دانه‌های گندم سنگین‌تر شود و در نتیجه شاهد تناژ بیشتر باشید.

• توصیه کودی: محلول پاشی سیلیکات پتاسیم مایع شوک + کود مخصوص گندم و جو مایع شوک

مرحله ساقه دهی در گندم آبی

استفاده از سیلیکات پتاسیم جهت جلوگیری از ورس یا خوابیدگی که غلاتی مانند گندم و جو را درگیر می‌کند بسیار موثر است. ورس با کاهش استحکام ساقه سبب خوابیدگی غلات شده و ضررهای جبران ناپذیری را به محصول وارد می‌کند. استفاده از سیلیکات پتاسیم با افزایش استحکام ساقه مانع از رخ دادن چنین عارضه‌ای می‌شود.

کود ده ایکس که ده عنصر مغذی را در خود جای داده است می‌تواند گندم را برای داشتن ساقه قوی تقویت کند و برای افزایش تولید کلروفیل و فعالیت آنزیم‌های مختلف ضروری است.

• توصیه کودی: سیلیکات پتاسیم مایع شوک + کود ده ایکس مایع شوک

مرحله خوشه دهی در گندم آبی

در این مرحله کودهای حاوی پتاسیم بسیار کاربردی هستند و به افزایش کیفیت دانه گندم کمک می‌کنند و باعث بهبود خوشه دهی گندم می‌شود. در این مرحله، برای جلوگیری از قارچ زدگی گندم و مقاوم شدن به این نوع بیماری‌ها، توصیه می‌کنیم کود مخصوص گندم و جو را آبیاری کنید.

جلبک دریایی هم که یک کود تنظیم کننده‌ و محرک رشد طبیعی است می‌تواند به کاهش ریزش دانه‌های گندم کمک کند. همچنین می‌تواند تعداد دانه‌های گندم در سنبله را بیشتر کند.

• توصیه کودی: آبیاری کود مخصوص گندم و جو مایع شوک + جلبک دریایی مایع شوک

مرحله پر شدن دانه در گندم آبی

یکی از هزاران فواید عنصر با ارزش پتاسیم، پر کردن دانه است. در این مرحله دانه‌ها به صورت شیری هستند و به مرور شروع به سفت و خمیری شدن می‌کنند. مصرف کودهای پتاس بالا همراه با محرک‌های رشد مانند آمینو اسید یا کود جلبک دریایی می‌تواند با تغذیه مناسب سبب افزایش کیفیت دانه شود.

• توصیه کودی: آبیاری پتاس بالا مایع شوک

آیا می‌دانید اگر تمام شرایط رشد گندم فراهم باشد، میزان برداشت گندم در کمترین حالت و ایده آل‌ترین موقعیت، چقدر است؟ برای رسیدن به پاسخ سوالتان به مقالۀ ذکر شده مراجعه کنید.

خرید کودهای مخصوص برنامه کودی گندم

حالا که با کودهای لازم برای تغذیه گندم و جو آشنا شدید، وقت آن است که با ترکیبات، برندها و قیمت این کودها آشنا شده و پس از بررسی اقدام به خرید کود مورد نظر خود کنید.

شما می‌توانید تمام کودهای معرفی شده را از فروشگاه نیاز گیاهان به صورت آنلاین خریداری کنید؛ ما در اسرع وقت سفارشات شما را به دستتان خواهیم رساند.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم نسبت به نیازهای خاص گندم در هر مرحله، بهترین برنامه کودی گندم و جو را ارائه کنیم. شما تا به حال کدام یک از کودهای معرفی شده را برای زمین گندم خود مصرف کرده‌اید؟ به نظر شما کود دهی در کدام مرحله اهیمت بیشتری دارید؟ منتظر دریافت نظرات شما عزیزان در بخش کامنت‌ها هستیم.

همچنین اگر راجع به تهیه و مصرف کودها سوالی دارید، با شماره تماس‌های موجود بر روی سایت تماس حاصل کرده تا کارشناسان ما شما را راهنمایی کنند.

مطالب مرتبط * یکی از دلایلی که گندم زرد می‌شود، کمبود آهن است. برای اینکه با زمان مصرف و فواید کود آهن برای گندم اشنا شوید، توصیه می‌کنیم مقالۀ ذکر شده را مطالعه کنید. * گندم کاران ترجیح می‌دهند در برنامه کود دهی خود از کودهای حیوانی همچون کود مرغی برای گندم نیز استفاده کنند. فواید این کود و چگونگی مصرف آن را در مقالۀ نام برده مطالعه کنید.